Nafas shodmonov o‘zbek mumtoz adabiyoti tarixi

Ko‘g – 
she’r va musiqa mujassamligidagi janr hisoblangan.
Mahmud Koshg‘ariy ko‘gni yana shunday izohlaydi:
 
«Bir xil kulgiki, har shahar xalqi orasida mashhur bo‘lib, aytib yuriladi. 
Bu yil 
bu ko‘g keldi – 
bu yil bu kulgi chiqdi, deyilishi kabi». Demak, ko‘g quvnoq 
she’riyatni, sho‘x musiqani ifodalagani kabi kulgili voqealar, hangomalar ham shu 
atama bilan yuritilgan. 
12.
Sav –
bu adabiy atama turkiy xalqlar o‘rtasida bir necha janr va 
tushunchalarning nomini ifodalagan. «Devonu lug‘otit turk»da savga shunday izoh 
beriladi:
Sav 
– 
1. Otalar so‘zi. 2. Qissa; qadimgi voqealardan xabar berish. 3. Hikoya; 
biror voqeani aytib berish. 4. Risola, kichik kitobcha; xat. 5. So‘z, nutq. 6. Ilgarigi 
xabarlar, yangiliklarni yetkazuvchi nabi – payg‘ambarga ham savchi deyiladi.
Savning 
qissa 
turi syujetli she’riy hamda nasriy asarlarga nisbatan qo‘llangan. 
Eramizdan oldingi davrlarda yaratilgan «Ko‘ tai», «Olamning yaratilishi», 
«Doroning Skifiyaga yurishi», «Tomir qissasi», «Eorpata (erlardan kuchli 
ayol)lar» kabi asarlar, shuningdek, keyingi davr turkiy adabiyotning mahsuli 
bo‘lgan «O‘g‘uznoma», «Qo‘rqit ota kitobi» kabi yirik hajmli dostonlar sav – 
qissaning namunalaridir. «Devonu lug‘otit turk» kitobida keltirilgan turk xoqoni 
Shu haqidagi nasriy asar ham bu janrning namunasi bo‘la oladi.
Yuqorida sav 
hikoya 
janrining nomi sifatida keltiriladi. Devonning boshqa 
o‘rnida esa, hikoya 
o‘tkunch 
atamasi bilan ifodalangan. Qadimda og‘zaki adabiyot 
va uning janrlari yetakchi mavqe egallaganligi sababli devonda janrlar ta’rifiga 
ham shu nuqtai nazardan yondashilgani ahamiyatlidir. Shu sababli ham sav biror 
voqeani aytib berish yoki hikoya qilish hisoblansa, o‘tkunch – hikoya,