Nafas olish tizimi

Nafas olish tizimi a’zolarining joylashishi,tu- zilishi va vazifasi

1 2 3

Bog'liq
tf-2002 safarboyev zafarbek nafas olish mexanizmi

Hiqildoq tuzilishi, ovoz paydo bo’lishi. Hiqildoq IV-VI bo’yin umurtqalari ro’parasida joylashgan. Hiqildoqni oldigi tomondan mushaklar, yon tomondan qalqonsimon bez va qon tomirlar, orqa tomondan halqum o’rab turadi. Hiqildoq bir necha tog’aylarning bo’g’im va paylar yordamida birikishidan hosil bo’ladi. Hiqildoq tog’aylaridan qalqonsimon tog’ay bilan hiqildoq qopqog’i (epiglotis) juda yaxshi rivojlangan. Hiqildoq qopqog’i ovqat yutilganda nafas yo’lini berkitib, unga ovqat tushishidan saqlaydi. Hiqildoq ovoz chiqarishda katta rol o’ynaydi. Hiqildoq bo’shlig’ining ichki tomonida tukli epiteliy bilan qoplangan shilliq parda joylashadi. Bu pardada qon tomirlar va shilliq bezlari bor.

Kekirdak (Traxeya) – bo’yinning oldingi qismida joylashgan bo’lib, xiqildoqning pastga qarab yo’nalgan davomi hisoblanadi. Uning pastki uchi 5 – 6 ko’krak umurtqasi qismiga kelib ikkita bronxga bo’linadi.
Traxeyaning ichki tomonidan nozik shilliq parda bilan qoplangan . Uning yo’li shu qadar torki shilliq pardasi yallig’langanda yoki traxeya ichiga yot jismlar tushib qolganda nafasning qiyinlashib qolishiga sabab bo’ladi.
Kekirdak va bronxlarning joylashishi, tuzilishi va vazifasi. Kekirdak (traxeya) nay shaklida bo’lib, uzunligi 9-15 sm. V ko’krak umurtqasi oldida ikkita bronxga bo’linadi, O’ng bronx qisqa va yo’g’on bo’lib, o’z navbatida yana uchta bronxga, chap bronx esa ikkita bronxga bo’linadi. Bu bronxlar yana maydaroq bronxlarga, ular esa bronxiolalarga shoxlanib ketadi.

O’pka, tuzilishi va vazifasi. Bronxiolalar alveola xaltalari bilan tugaydi. Har qaysi alveola xaltasi juda ko’p havo pufakchalari - alveolalardan iborat. Alveola xaltalarini har tomondan o’pka kapillyarlari o’rab turadi. Alveolalarda havo bilan qon o’rtasida gaz almashinadi. Katta yoshdagi odam o’pkasida 300-400 mln ga yaqin alveola bo’lib, ularning umumiy sathi 100 m kvadratga etadi. Bronxlar, bronxiolalar, alveola xaltalai va ular atrofida joylashgan qon tomirlar bir-biriga o’ziga xos mayin, g’ovak, elastik biriktiruvchi to’qima yordamida birikib, o’pkani hosil qiladi. O’pka juft a’zo bo’lib, ko’krak qafasi bo’shlig’ida joylashgan

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3