N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

takror ishlab chiqarish m exan izm in ing kasali, makroiqtisodiy buzi-
lishlar natijasidir. Baholarning o'sishi. pul birligi xarid qobiliyatining
pasayishidan tashqari inflyatsiya n am oyon bo'Iishining quy idagi uch
belgisi ham bor. Bular:
1) valvuta kururslarining o ‘zgarishi;
2) kredit berish shartlarining qimmatlashuv va muddatlarining
qisqarishi tomon o'zgarishi;
3) kundalik ehtivoj mollaridan iborat iste'mol savati bahosining
o'sishi.
Inflyatsiya narx indekslari - deflyator va iste’mol narxlar indeksi
yordamida aniqlanadi.
1 P r i n c i p l e s o f F c o n o m i c s . ft l - d il i o n . N . ( i r e g o r v M n n k i w . I S H N I . V 4 7 X - 0 -
5.5 8 - 4 5 3 0 5 - 9 . U S A . 2 0 1 2 . ( ' e n g a g e I . e a r n i n g . P a g e 6 4 5 .
2 V I

---

Narxlar o'rtacha (umumiy) darajasining nisbiy o'zgarishi 
inflyatsiya
darajasi (baholarning 
o ‘sish sur’ati) 
deb ataladi. Makroiqtisodiy
modellarda inflyatsiya darajasi quyidagicha ifodalanishi mumkin:
P P . ,
7 1 = -----------------
P-,
bunda:ir— yillikinfly atsiy a sur’ati;
P - joriy yiln in g narxlar indeksi; P.] - o'tgan yiln in g narxlar
indeksi.
B a ’zan 
inflyatsiyaion 
jarayonlarni 
rivojlanish 
darajasini
aniqlashda "70 qoidasida” dan ham foydalaniladi. Bu orqali necha
yildan s o 'n g mavjud inflyatsiya darajasi ikki marotaba ko'payadi.
Buning uchun 70 sonini mavjud inflyatsiya darajasiga bo'lish kerak.
Masalan, inflyatsiya darajasi 
10 fo iz bo'ladigan bo'lsa, uning
ikkilanishi 7 yildan s o 'n g amalga oshadi.
N a m o y o n bo'lish iga qarab inflyatsiya ikki ko'rinishda bo'ladi: