N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazakov

XI.9-rasm. Drossellash klapani.

XI.8-rasm. Ajratuvchi bak.

Ajratuvchi bakning korpusi po‘latdan tayyorlangan va uning sig‘imi 1022 litrga teng. Ajratuvchi bak antifriz (etilenglikol) bilan to‘ldirilgan. Bu ajratuvchi suyuqlik neftga nisbatan yuqori zichlikka ega.Neft tizimida ishlaganda etilenglikolning yuzasigacha suzib boradi, aralashmaydi va uning yuzasida suzib yuradi. Ularni zichliklarida farq aralashib ketishiga yo‘l bermaydi. Zaruriy holatlarda akkumulyator bakning pastki tomonida joylashgan maxsus ikkita teshik orqali iste'mol qiladi. Neftuzatmalaridan bakka tushgan mexanik zarralar tindirgichga cho‘ktiriladi va bakning tubiga montaj qilingan teshik orqali davriy ravishda yuvib turiladi.
Bakning har xil balandligidagi suyuqlik sathini shamollatish va tekshirib turish uchun jo‘mrak o‘rnatilgan.

11. 
    10-rasm. Nasos qurilmasi va ajratuvchi suyuqlikning rezervuari
    

To‘g‘ri burchakli yo‘nilgan teshikli zulfin drossellash klapani vazifasini bajaradi. Drossellash klapanini korpusi ikkita teshik bilan ta'minlangan bo‘lib, uni tizimning nazorat zanjiri bilan biriktiradi. Teshiklardan biri ajratuvchi bakka, boshqasi esa -akkumulyatorning pastki tomoniga qo‘shilgan.
Tugun nasosdan, rezervuar va to‘rtyurishli klapandan tashkil topgan. Elektr xilidagi keltiriladigan nasos normal manbani talab qiladi: uch fazali kuchlanishli tok 220/380 V va chastotasi 50 Gs. Rezervuarning sig‘imi 530 l, suyuqlik sathini ko‘rsatgichi vizual turida.
Nazorat savollari

1. 
   Kompressor stansiyalar qanday vazifani bajaradi?
   
2. 
   Nasos stansiyalar qanday vazifani bajaradi?
   
3. 
   Gazni transport qilishda qo‘llaniladigan kompressorlar?
   
4. 
   Markazdan qochma stansiyalar qanday vazifani bajaradi?
   
5. 
   O'q ventilyatorlar stansiyalar qanday vazifani bajaradi?
   

Xl-bob bo'yicha xulosa
Bu bo'limda kondagi kompressor va nasos stansiyalari, gazni transport qilishda qo‘llaniladigan kompressorlar, kompressorlar haqida asosiy tushunchalar, kompressor mashinalarning asosiy xarakteristikalari, kompressorlar sxemasi va konstruksiyasi markazdan qochma va o'q ventilyatorlar, neft konidagi nasos stansiyalari va qurilmalari, nasos sexining yordamchi tizimlari, nasos agregatining nazorat va himoya qilish vositalari, siqilgan havoni uzatish va tayyorlash tizimi haqidagi ma'lumotlar keltirilgan.

12.