N. T. Shoyusupova aholi ish bilan bandligi


Mehnat resurslari tarkibi



Download 3,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet198/268
Sana30.12.2021
Hajmi3,69 Mb.
#195549
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   268
Bog'liq
1-y-Aholini-ish-bilan-bandligi.-Oquv-qollanma.Q.X.Abdurahmonov-va-vosh.T-2011

Mehnat resurslari tarkibi 
Faol qismi 
Sust qismi 
Mehnat  
bilan band 
bo’lganlar 
ISHSIZLAR 
O’qiydiganlar 
Mehnat bilan 
band 
bo’lmaganlar 
3-guruh  
nogironlari 
Yollanib  
ishlovchilar 
Yollanmay  
ishlovchilar 
Boshqa toifadagi 
ish bilan band 
aholi 
Ishga joylashishga 
muhtoj bo’lmaganlar 
Ishlashni 
xohlamaydiganlar 


 
239 
bo’lib,  amaliyot  uchun  ular  jiddiy  oqibatlarga  ega  bo’lishi  mumkinligini  xayoliga  ham 
keltirmasligi mumkin. 
Ma’lumki,  mehnat  bozorida  ishchilar  o’z  mehnat  qobiliyatlari,  o’zi  va  oilasini  zarur 
hayotiy  vositalar  bilan  ta’minlash  maqsadida  shu  vositalarning  qiymatga  teng  bo’lgan  ish 
kuchini  sotish  bilan  topadilar.  Ishchi  kuchidan  foydalanish  jarayonida  mehnat  jarayoni 
amalga  oshiriladi  va  bu  jarayonda  u  tomonidan  tovarlar,  tayyor  buyumlarda 
mujassamlashadigan yangi qiymat yaratiladi. Yollanma ishchi esa, o’z mehnati uchun uning 
mehnati  bilan  yaratilgan  qiymatni  emas,  balki  uning  faqat  ishchi  kuchi  qiymati  sifatida 
belgilanadigan  qisminigina  oladi.  Yangidan  yaratilgan  qiymatning  qolgan  qismini  xususiy 
tadbirkor o’zlashtiradi, bu yollanma mehnat ekspluatatsiya qilinishining ifodasi hisoblanadi. 
Shunday  qilib,  qiymatni  yaratishda  kapital,  yer,  tadbirkorlik  kabi  ishlab  chiqarish 
omillarining  ishtiroki  inkor  etiladi.  Boshqa  nuqtai  nazarni  keltirishdan  oldin  «mehnat»  va 
«ishchi kuchi» so’zlari semantikasini, shuningdek, ular bilan bog’liq tushunchalarni anglab 
olaylik. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12.3-chizma. Asosiy elementlar bo’yicha ishchi kuchini ta’riflash. 
B – ishchi kuchi guruhiga kiruvchi ish bilan bandlar; I – ishchi kuchi guruhiga kiruvchi 
ishsizlar; T – ishchi kuchi guruhidan tashqarilar. 
 
«Mehnat»  so’zi  xodimlarning  ishlayottanliklari,  kishilarning  jismoniy  va  akliy 
energiyalarini  sarflashlari  bilan  bog’liq  tovarlar  ishlab  chiqarish  va  xizmatlar  ko’rsatish 
bo’yicha maqsadga muvofiq faoliyatlarini anglatadi. Bu so’zdan ba’zi hollarda bo’lsa-da, 
kishilarning ma’lum toifasi – ishchilar sinfi, ishchilar va umuman xodimlarni aniqlashda 

Download 3,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish