N sadriddinov, A. Rahimov, A. Mamadaliyev, Z. Jamolova fizika 0 ‘qitish uslubi asoslari

VII b o b
FIZIKADAN MASALALAR YECHISH
1. FIZIKA MASALALARI TA’LIM-TARBIYA
VOSITASI SIFATIDA VA UNING 0 ‘QUV
JARAYONIDAGI 0 ‘RNI
Fizika o ‘q itish d a m asa la y ec hish m u h i m a h a m iy a tg a ega. 
M asa la y ec hish — fizika o ‘qitish j a r a y o n in in g ajralm as qism i 
b o ‘lib, u fizik tu s h u n c h a l a r n i sh a kllantirishga k a tta hissa 
q o ‘shadi, fizik fikrlarni rivojlantiradi, bilim ni am a ld a q o ‘llash 
m alaka sini orttirad i. Fizika m asala la rin i y ec hish quyidagi 
h o llard a keng q o ‘llaniladi:
a) yangi a x b o r o tl a r berish d a ;
b) m u a m m o li vaziyat hosil qilish va o ‘quvchilarga m u a m ­
m o q o ‘yishda;
d) am aliy m alak a va k o ‘n ik m a n i shakllantirishda;
e) o ‘q u v c h ila r b ilim in in g m u sta h k a m lig i va c h u q u r lig in i 
sinashda;
0 m a te ria ln i m u s t a h k a m l a s h , u m u m la s h tiris h va t a k r o r -
lashda;
g) texnika yutuqlari bilan tanishtirishda va politexnik t a ’lim 
berish d a ;
h) o ‘q u v c h ila r n in g ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishda.
M asala y ec h ish orqali o 'q u v c h ila r n i n g m eh n ats e v arlig i,
sinchkovligi, m u staqil m u l o h a z a yuritishi, o ‘qishga qiziqishi 
va h ulqi, q o ‘yilgan m a q s a d g a erishishdagi q a t ’iyligi ta rb iy a - 
lanadi.
98

---

F iz ik a d a n m asala yechish o ‘q u v ch ilarn in g d u n y o q a r a s h - 
larini sh a kllantirishga ijobiy t a ’sir k o ‘rsatadi, ularni o lim - 
larning ishlari, fan va tex n ik a n in g yutuqlari bilan tanishtirib 
boradi.
M asala y ec hish k o ‘p ho llard a fizika d ars la rin in g tarkibiy 
qism i b o ‘lib keladi. 0 ‘qituvchi yangi m avzuni b a y o n qilishda 
va u n i m u s t a h k a m l a s h d a , o ‘t i l g a n l a r n i t a k r o r l a s h d a ,
o ‘quvchilam ing mustaqil ishlarida va bilimlarini sinab k o ‘rishda 
m asala y e c h is h d a n foydalanadi.
Fizikaga qiziquvchi o ‘q u v c h ila r bilan sin fd a n tashqari 
m a s h g 'u l o tl a r d a h a m m asala la r yechiladi, u lar o lim p ia d a g a
tay y o rla n ad i.
O lim p ia d ag a yechilishi qiyin va yangilik elem e n tlarin i o ‘z 
ichiga o lg an m a s a la la r ta n la n a d i.
M a s a la y e c h ish — olin g an n azariy b ilim ni am aliy o tg a 
qo'llashdir. Bu esa o ‘quvchilarning fizik tafakkurini (fikrlashi- 
ni) riv o jla n tiris h d a , j u m l a d a n h o d is a la rn i tahlil q ilishda , 
u la r h a q id a g i m a ’lu m o tla r n i u m u m la s h ti r i s h d a , o ‘xshash 
to m o n la rin i va farqini aniqlashda katta aha m iy a tg a egadir.