N. R. Yusupbekov, D. P. Muxitdinov texnologik jarayonlarni modellashtirish va



Download 10,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet81/229
Sana23.09.2021
Hajmi10,21 Mb.
#183066
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   229
Bog'liq
Texnologik jarayonlarni modellashtirish va optimallashtirish asoslari (N.Yusupbekov)



N{\

 

~ .


y

)  




M ,   -

 M ”   =  1



= M *   =  \

kV

kV

M > M , C

- a V '

’ 

Lk



M',- 

i C

- a * f  



Lk



m 

- i ,  


1

  , 2(1-a>:// 





kVt

”  


-* 

kV,

 

"

kVa



M

. - i C ' - a y U '



Lk

a

/:

, 1 ( 1 - ^ /  



1  kK

(1 


-

0

)(/ 



kVa

 

*

M „

  =  


M . ,

  +


+

2

ra-«x/l



kVu

!<,- a>%1,+ 



k V ,

 

"



m

: =


a

/ .   +  2 ( 1 - “ x / "  +



Lk

•f^ J



2(1 

- a ) U '  

M ,   = M .  H---- -------- S-----+



2(1 



- a ) ' U  

  -  


- 4   — ------- ------



kV,

C

l - a y ' u M H

1

 



kVa



 

u



2 { i - a ) - U '   . .

a : - a -

  + — -------



-

------


M ,

Lk

 

2(1




Lk

«1 


-   l > (

n  


, i ) u  

kV,

a  ';

  -   (T,‘  +



< I -

o

) £ / T



kV,

.■  


r(i-ox/’|




— 

(T'  +  --------------



Lk

: 

r

<7 

= < T

  +  


'-------

Lk

(//■ - 

oqib o'luvclii  qisnulagi  oqimning chiziqli  tezligi; oqib o‘tuvchi 

qismdagi oqimning  L/-hajiniy lezligi; L-apparatning uzunligi)

Bu  ifodalardan  foydalanib,  turg‘un  zonalar  bilan  egallangan 

apparatning hajm ulushini:

2(Ml0.r - l ) 2

1

 -  a =



O2

o.r - v l l + (Ml0,r -  l

) 2


(2.410)

hamda  oqib  o‘tadigan  va turg‘un  zonalar  orasidagi  almashinish 

koeffitsityenti

153

www.ziyouz.com kutubxonasi




K _

 

(1 

- a ? L

( 2 . 4 1 1 )

ni  topish  mumkin,  bu  yerda L -  to‘g‘ri  yo'nalishdagi  oqimning 

miqdori.

Keyin  bo‘lish  vaqtining  taqsimlanish  dispersiyasi  u

?=1

  bo‘yicha 



Pe ni yoki x~f/(f+l)  ni  aniqlash mumkin.

Berilgan  apparatning qandaydir oraliq  kesimining oqib  o‘tuvchi 

zonasida  qayd  qilingan  bitta  C-egri  chiziq  bo‘yicha  ham  turg‘un 

zonali  modellaming  parametrlarini  aniqlash  mumkin.  Ko‘rinib 

turibdiki,  bu  holda  radioaktiv  izotoplarni  qo'llashga  zarurat 

sezilmaydi.  Bu  holda  modellar  parametri  tajribaviy  C-egri 

chiziqning  birinchi  uchta  moment  bo‘yicha  aniqlanadi.  Birinchi 

boshlang‘ich  moment  qiymati  bo‘yicha  apparatning  oqib  o ‘tadigan 

qismidagi  bo‘ylama  aralashtirish  jadalligini  tavsiflovchi  parametr, 

ya’ni Pe yoki x  topiladi.  Keyin  ikkinchi  va uchinchi  markazlashgan 

yoki  boshlang‘ich  momentlaming  tajribaviy  qiymatlari  bo‘yicha  a 

va K parametrlari  aniqlanadi.  a  va  parametrlami  topish  uchun  C- 

egri  chiziq  markaziy  momentlarining  qiymatlaridan  foydalangan 

holda quyidagi  formulalar qo‘llaniladi:



3(<

t

2  - c r 2")2

9My{cr2 - c r 2')(-~)

________________ ______



2[/^ -  

-  3cr2° (cr2  -  cr2" )]2 ’

(2 .4 1 2 )

(2.4 1 3 )

bu yerda,  u 2  va  /



  -  birinchi  boshIang‘ich moment yordamida 

topilgan  Re  yoki  x  qiymatlarini  noturg'un  zonali  modelning  mos 

tenglamalariga qo‘yib  hisoblanadi.

Modellaming  topilgan  parametrlarini  (a,  K   va  Pe  yoki  x

hisoblanishini  to‘g‘ri!igini  tekshirish  to‘rtinchi  moment  bo‘yicha 

bajarilishi  mumkin.  Buning  uchun,  parametrlarning  topilgan 

qiymatlarini  to‘rtinchi  momentning  tenglamasiga  qo‘yib,  M4 

hisoblanadi.  Hisoblangan  M4 ning qiymatini tajribaviy C-egri  chiziq

154

www.ziyouz.com kutubxonasi




bolyicha  solishtirish  olingan  ma'lumotlaming aniqligini  baholashga 

imkon beradi.

Baypaslash. 2.26, a,b - rasmda ko'rsatilganidek, amaliyotda 

baypaslashning ikki ko‘rinishi kuzatilishi  mumkin:

2.26-rasm. Baypasli oqim strukturasining sxemasi: 

a - indikator baypasga kirmaydi; 6 - indikator baypasga kiradi.

Deylik, javobning lajribaviy  funksiyalari  bo‘yicha baypaslovchi 

oqim qismini aniqlash talab qilinsin.

Baypaslovchi  oqimga  indikator  kirmagan  holda  indikatoming 

apparatda o‘rtachabo‘lish vaqti  quyidagiga teng:

co

\tCdt



f , = ± -----= -  

(2-414)


\Cdt 

^

o

yoki



(2.415)

(1

 ~a)v



bu ycnla. a  baypaslovchi oqimning ulushi.

Agar apparalning  ishchi  hajmi  kma' l um  yoki  qandaydir boshqa 

usul  bilan  aniqlansa,  masalan  «otsechka»  (kesib  tashlash)  usuli 

bilan,  unda  quyidagi  bogMiqlikdan  foydalanib,  oqimning  apparatda 

ho'lish  vaqtini hisoblash  mumkin:

V

v

( 2 . 4 1 6 )

(2.415), (2.416) bogMiqliklardan quyidagilarni olamiz:

155

www.ziyouz.com kutubxonasi




-  = 1 - a ,   a = 1 - - - . 

(2.417)




h

t  va  t

kattaliklar  tajribaviy  aniqlanadi  va  (2.417)  bog‘liqlik 

yordamida baypaslovchi oqimning ulushi a hisoblanadi.

Indikatorni  baypaslovchi  oqimga  kirish  holatini  baypaslangan 

to‘la  aralashtirish  apparati  misolida  ko‘rib  chiqamiz.  Yuvib  ketish 

usuli  bilan  tadqiqot  olib  borilgan  holda  tizirnning javob  funksiyasi 

27, a-rasmda ko‘rsatilgan  ko‘rinishga ega:

Ss. 


1

r i   v


I

s.

£   5 ( 0



C(i)

a)

T

g  8 ( 0

b)

r



C( t )

2.27-rasm. Baypaslovchi oqimni aniqlash: a - yuvib ketish usuli bilan; 



b - indikatorni  impulsli kiritish usuli bilan.

8

Apparat  orqali  o ‘tayotgan  oqim  va  baypaslovchi  oqimning 



miqdori  2.27,  a-rasmda  ko‘rsatiIgan  grafikdan  oson  aniqlanadi. 

Amaliyotda  egri  chiziqlarning  boshlang‘ich  uchastkalari  yuvilib 

ketgan  bo‘lishi  mumkin  va  shuning  uchun  baypaslovchi  oqimni 

javobning barcha egri chizig‘i  bo‘yicha aniqlash yaxshiroqdir.

Baypaslovchi  oqim  bilan  aralashishguncha  aralashtirgichdan 

chiqayotgan  oqimdagi  indikatorning  konsentratsiyasi  quyidagi 

formula bilan aniqlanadi:

r

C' = Cbe  °  . 

(2.418)

Apparatdan  oqimning  chiqishida  indikatorning  balans  tengla- 

masi quyidagi ko‘rinishga ega:

vC  =  v 2C'+  u,C", 

(2.419)


bu  yerda  C"  -   baypaslovchi  oqimdagi  indikatoming  kon- 

sentratsiyasi, 



t

> 0


  da  nolga  teng  (chunki  yuvib  ketish  usuli

qo‘llanadi). Unda :



1 5 6

www.ziyouz.com kutubxonasi





Download 10,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   229




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish