N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

Mustahkamlash uchun savollar
Oddiy kauchuk
sovuqbardoshlik, issiqbardoshlik kabi 
talablar qo‘yilmaydigan avtoshinalar, 
qattiq (ebonit) buyumlar, rezina 
poyabzal, transportyor lentalari va 
boshqa buyumlar tayyorlanadi
moy va benzin ta‘siriga chidamli 
hamda yuqori harorat ta’sirida 
ishlaydigan moy va yoqilg‘i idishlari 
(kanistralar), shlanglar va boshqa 
buyumlar tayyorlanadi 
sovuqbardoshliligi yuqori bo‘lgan 
shinalar, transportyor lentalari kabi 
buyumlar ishlab chiqariladi
yuqori harorat ta’siriga chidamli 
zichlovchi, dielektrik va boshqa buyumlar 
olinadi
Moy va benzinga chidamli 
kauchuk
Issiqbardoshli kauchuk
Sovuqbardoshli kauchuk
@edurtm_uz

---

62
TEXNOLOGIYA VA DIZAYN YO‘NALISHI
Uni kuch ta’sirida dastlabki uzunligiga nisbatan 10 baravarga cho‘zish mumkin, 
kuch ta’siri olinganda esa u yana o‘z holiga qaytadi. 
Uning elastikligi juda katta harorat oralig‘ida 
saqlanadi. 
Kauchuk tabiiy va sintetik polimer bo‘lib, oddiy 
haroratlarda yuqori elastiklik xossasiga ega. Hozirgi 
zamon xalq xo‘jaligida bunday xossali materiallarning 
ahamiyati juda katta. Ulardan zarbli kuch ta’sirini 
yumshatadigan vosita (amortizator)lar, tebranishni 
pasaytiruvchi yoki yutuvchi asbob va qurilma 
(dempfer)lar yasaladi. 
16-§. REZINA. REZINA TURLARI VA XOSSALARI
Rezina aralashmasining 10–98 % ni 
kauchuk tashkil qiladi.
Diqqat qiling!
Rezina
deb, maxsus ishlov berilgan 
(vulkanizatsiya qilingan) kauchuk va 
oltingugurt aralashmasiga aytiladi. 
Rezina boshqa materiallardan 
o‘zining yuqori darajadagi elastikligi 
bilan ajralib turadi. 
Rezinadan avtomobil, samolyot, 
velosiped shinalari, o‘tkazgich 
izolatsiyalari, akvalanglar kostumi, 
aerostat ballonlari, shlang, rezina 
qayiq, protivogaz, mashina va 
mexanizmlarning ko‘plab detallari, 
harakat o‘tkazuvchi vositalar, 
muhandislik moslamalari, uy-ro‘zg‘or 
buyumlari va h. k. tayyorlanadi. 
Shuningdek, rezinadan uskuna 
va qurilmalarni tashqi muhitdan 
muhofaza qilish, elektr simlari sirtini 
qoplash (kabellar tayyorlash)da ham 
asosiy mahsulot sifatida foydalaniladi. 
Rezina turlari
oddiy va maxsus
(issiqlik va kimyoviy muhitga chidamli);
issiqbardosh; bug‘ga chidamli; 
olovbardosh; sovuqqa va kislotaga 
chidamli; dielektrik va elektr o‘tkazuvchan
monolit (zich strukturali);
g‘ovak rezinalar
Ishlatilish sohasiga ko‘ra:
1
2
3
Foydalanish xususiyatiga ko‘ra:
Strukturasiga ko‘ra:
@edurtm_uz

---