N. K. Nasirova ruxsat berildi" " " 2016 y



Download 0,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/52
Sana01.01.2022
Hajmi0,95 Mb.
#294746
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   52
Bog'liq
tabiatda va texnikada kapillyar hodisalar

Suyuqlikning

 

issiqlikdan kengayishi. 

Moddaning issiqlikdan kengayishi 

ma`lumki, hajmiy kengayish koeffitsienti 

 

                                                      



                                                  

(I.3) 


 

bilan,  ya`ni 



T

  temperatura  1  K  ga  o`zgarganida



  V 

hajmning  nisbiy 

o`zgarishi bilan xarakterlanadi.  

Bosim va temperaturaning koeffitsientga ta`siri haqida biz yuqorida aytib 

o`tgan  gaplarimizdan  shu  narsa  kelib  chiqadiki,  issiqlikdan  hajmiy  kengayish 

koeffidienti  bosimning  ortishi  bilan  kamayishi  (bu,  albatta,  kengayishga 

to`sqinlik qiladi) va temperatura ko`tarilishi bilan ortishi kerak. 

Issiqlikdan  kengayish  hodisasi,  xuddi  siqiluvchanlik  singari  Van  –  der  – 

Vaal’s  holat  tenglamasi  asosida  qaralishi,  bu  tenglamadan  koeffidientni 

aniqlovchi kattalikning qiymatini keltirib chiqarish mumkin.  




Bu  yerda  shuni  qayd  qilish  kerakki,  mos  holatlar  qonunidan  barcha 

suyuqliklar  uchun  birday  keltirilgan  temperaturalarda  issiqlikdan  kengayish 

koeffitsienti  bir  xil  bo`ladi.  Siqiluvchanlik  koeffitsienti  haqida  ham  shunday 

deyish mumkin.  

Siqiluvchanlik koeffitsienti va issiqlikdan hajmiy kenggayish koeffitsienti 

orasidagi  munosabat.    Juda  umumiy  mulohazalardan,  hatto  moddaning  holat 

tenglamasini bilmagan holda ham, quyidagi kattaliklar orasidagi munosabatlarni 

aniqlash mumkin: 

1) 

o`zgarmas  bosimda  temperaturaning  o`zgarish  birligiga  to`g`ri 



keluvchi jism hajmining o`zgarishi (issiqlikdan kengayish); 

2) 


o`zgarmas  temperaturada  jismga  ta`sir  qilayotgan  bosimning 

o`zgarish birligiga to`g`ri keluvchi jism hajmining o`zgarishi (siqiluvchanlik); 

3) 

o`zgarmas  hajmda  temperaturaning  o`zgarish  birligiga  to`g`ri 



kelgan bosim o`zgarishi (issiqlik kuchlanishi). 

Bu  kattaliklar  orasida  bog`lanish  bor  ekanligi  haqidagi  xulosa  quyidagi 

mulohazalardan  kelib  chiqadi.  Agar  jismni  qizdirganda  u  kengaysa,  ya`ni 

o`zining



Download 0,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   52




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish