Н.Қ. ЙЎлдошев, В. И набоков, О. А. Арипов, О. АҲмедов

Бошқарувнинг вазифавий тузилиши –бу тузилмада бошқарув 
таъсирлари тўғри чизиқли ва вазифавийга ажраладилар ва бу таъсирлардан 
ҳар бири ижрочи учун мажбурийдир. Вазифавий алоқалар бошқарувнинг ҳар 
қандай умумий ва аниқ вазифалари мажмуасини амалга оширадилар 
(5.5.расм). 
Тескари алоқа 
........... 
............. 
5.5. расм. Бошқарувнинг вазифавий тузилмаси. 
Ушбу тузилма умумий раҳбар ва бўлинмалар( техник, иқтисодий ва
ҳ.к.) 
раҳбарлари 
ижрочиларга 
ўз 
таъсирини 
вазифалар 
бўйича 
тақсимлайдилар. Раҳбарлар бир бирларининг ишига аралашмайдилар. 
Умумий раҳбарлар фақат бўлинмалар раҳбарларининг ҳаракатларини 
мувофиклаштирадилар ва ўз вазифаларининг чекланган рўйхатини 
бажарадилар (раҳбарлар ўртасидаги мувофиклаштирувчи алоқа расмда 
кўрсатилмаган). 
Ҳар бир раҳбар фақат вазифаларнинг аниқ ижрочилар томонидан ишни 
бажарилиши учун зарур бўлган зарур қисминигина ўзига олади. Бунда 
раҳбарларни ишни бажарилишини бориши ҳақида хабардор қилувчи тескари 
Раҳбар 
Бош муҳандис 
Бош 
иқтисодчи 
Ижрочи N 
Ходимлар бўлими 
бошлиғи 
Ижрочи1 

---

144 
алоқа бўлмаслиги мумкин. Бундай тузилмада раҳбарлар вазифавий деб 
аталадилар. 
Ижрочи ҳам ўзининг ишларининг бир қисмини қуйида турувчи даражага 
топшириши ва унга нисбатан вазифавий раҳбар бўлиши мумкин. Шундай 
қилиб, битта ижрочи бир вақтда бир неча вазифавий раҳбарларга бўйсуниши 
мумкин. 
Бошқарувнинг вазифавий тузилишининг афзалликлари куйидагалар:
раҳбарликка аниқ соҳадаги омилкор мутахассисларни жалб қилиниши; 
ностандарт вазиятларни ҳал қилишдаги оперативлик; 
вазифавий раҳбарларнинг касб маҳоратини тез ўсиши; 
Бошқарувнинг вазифавий тузилишининг камчиликлари куйидагилар: 
якка хукумронлик тамойилини бузилиши; 
жавобгар шахсни йўқ бўлиши; 
бўлинмалар фаолиятини мувофиклаштиришни қийинлиги.