Н.Қ. ЙЎлдошев, В. И набоков, О. А. Арипов, О. АҲмедов

Менежерни ўзини ўзи назорат қилиши – менежерни ўз фаолияти 
натижалари устидан назорат қилиши, шу туфайли меҳнат жараѐни 
яхшиланади, қўйилан мақсадга эришилдими ѐки йўқлгии текширилади, 
ҳамда керакли тузатишлар киритилади. 
Менежмент – бу ишлаб чиқариш ѐки тижоратни бошқариш; ишлаб 
чиқаришнинг самарадорлигини ошириш ва фойдани кўпайтириш мақсадида 
ишлаб чиқилган ва қўлланиладиган бошқарув томойиллари, усуллари, 
воситалари ва шаклларининг мажмуасидир. 
Менежментнинг самарадорлиги – ижтимоий–иқтисодий категория, 
бошқарув фаолиятининг натижавийлиги, моддий, молиявий, меҳнат ва одам 
ресурсларидан 
фойдаланишнинг 
мувофиқлик 
даражаси. 
Бошқарув 
натижалари ва уларга эришишга сарфланган ресурсларни солиштириш 
воситасида аниқланади. Менежмент самарадорлигининг вазифавий роли-
унинг ривожланиши даражаси ва динамикасини, ушбу жараѐннинг сифатий 
ва миқдорий томонларини акс эттиришдир. 
Механик ташкилот – қуйидагилар билан таърифланади: эгилувчан 
бўлмаган тузилма, стандартлаштирилган барқарор вазифалар, ўзгаришларга 
қаршилик, назоратнинг иерархик тизими, коммуникацияларнинг буйруқли 
тури билан. 
 Меҳнат жамоаси – ходимларни биргаликда меҳнат фаолиятини амалга
оширувчи бирлашмаси. 
 Мотивация- менежментнинг, инсон хулқининг мотивациясидан уни 
фаолиятини бошқариш амалиѐтида фойдаланишни кўзда тутувчи вазифаси. 
Ҳар бир кишининг ҳулқи мотивация, яъни одамнинг маълум ҳаракатларни 
амалга оширишга ундовчи ички кучлар билан белгиланади. Мотивация унинг 
ички ҳолатининг омиллари ѐки атроф муҳит, ташқи ҳолат, вазият, шароитлар 
таъсирига жавоби кўринишида намоѐн бўладилар. Ҳар бир одам 
мотивациянинг шахсий тузилишига эга, бу унинг ривожланиши, ўз 

---

426 
қобилиятлари, қандайдир натижаларга эришишини намоѐн қилиш ва ўзича 
баҳолаши жараѐнида шаклланади. Мотивация одамнинг эҳтиѐжлари, уларни 
қаноатлантирилиши даражаси ва имкониятларини ҳис қилиш билан 
белгиланади.