N iz o m iy n o m id a g I to sh k en t davlat ped a g o g ik a universiteti mamasoli jumaboyev

ko'raylik. To'g'ri, o'zbek bolalar adabiyotida ham nazm, ham nasrda
cho'ponlaiga yordam beiayotgan, cho'ponlik qilayotgan bolalar haqida
o'nlab asarlar yozilgan. Ammo To'lan Nizomning bu she’ri o'zining o'ynoqi
misralari bilan qalblami larzaga soluvchi, shu kasbga kichkintoylaming
mehrlarini jo'sh urdiruvchi da’vati bilan ajralib turadi. Qarang, mana bu
mehnatkash, o'z ishining fidoyisi, jonkuyari bo'lgan cho'pon bolaga berilgan
ta’rif qaysi bolaga yoqmaydi deysiz:
Cho'pon bola,
Chaqqon bola,
Yaylovga xo‘p
Yoqqan bola.
Qadimda Bo'z yaydoq cho'l bo'lgan. U bugun odamlar mehnati tufayli
vodiyning gulzor maskanlaridan biriga aylanib ketgan. «Bo'z» she' rida shoir
bu maskanni go'yo kelinchak kabi yasanib, go'zallashib, katta-kichikning
ishq-havasini keltirayotganligini bor ovozda kuylaydi:
Andijonning hissasida,
Ho", Marg'ilon jussasiday,
Otalaming qissasida —
Gul—chechak Bo ‘zJ
Kelinchak Bo'z!
Sarijo'ga qirg‘og Ida,

---

Qumliklar-u toshlog'ida,
Asriy cho'lning quchog'ida —
Yastangan Bo‘zJ
Yasangan Bo ‘zf
Kel, opichlay, yelkamda qol,
Paxta misol о Ikamda qol,
Kitobimga bir qo ‘shiq sol —
Zargilam Bo'z!
Zarginam Bo'z}
Bolalar tabiat shaydosi bo'ladilar. Tabiatni sevishga, tabiat shaydosi
bo'lib kamol topishga o'rgatuvchilar asosan kattalar hisoblanadilar. Bu
borada badiiy adabiyotning ham roli katta. «Manzara», «Oftob ishqi», «Ilk
qor», «Shabboda», «Muz» she'rlari bilan To'lan Nizom bu masalaga
yaqindan yondashganligini ko'ramiz. Tabiatni sevish, e'zozlash, ehtiyot
qilish inson burchi, vazifasi. Tabiat bilan hazillashib, o'ynashib bo'lmaydi.