N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

 Qattiq disklardagi 
jamlagichning silindri.
Disklar
Tashqi  
silindr (0)
O‘rta  
silindr
Ichki  
silindr

---

53
tun ga biriktirilgan. Shuning uchun o‘qish/yozish moslamalari 
bir-biridan mustaqil ravishda aylanmaydi va faqat sinxron 
harakatlanadi.
Qattiq disklarning ko‘pchilik birinchi modellarida aylanishning 
takrorlanish darajasi 3 600 ayl/min ni tashkil qilgan va hozirgi vaqt-
gacha qattiq disklar uchun deyarli standart bo‘lib hisoblangan.
 
Ammo hozirgi kunda qattiq disklar aylanish chastotasi oshib ketdi.
 
Hozirgi kunda ko‘pgina seriyali ish lab chiqarilayotgan shaxsiy 
kom pyuterlardagi jamlagichlar disklar aylanish tezligi 5 400 ayl/
min ni tashkil etadi. Ishchi tavsifl ari yaxshilangan modellarda disk­
lar aylanish tezligi 7 200 ayl/min gacha yetadi. 10 000 yoki 15 000 
ayl/min aylanish tezligiga ega bo‘lgan jamlagichlar odatda faqat 
samaradorligi yuqori ish chi stansiyalar va serverlarda qo‘llaniladi.
Qattiq diskning normal ishlashida o‘qish/yozish moslamalari 
disklarga tegmaydi. Ammo elektr manbayining o‘chirilishi va 
diskning to‘xtatilishi bilan ular disk yuzasiga tushadi. Qurilma 
ishlayotgan vaqtda o‘qish/yozish moslamasi va aylanayotgan 
disk yuzasi orasida juda kichik havo yo‘li (havo yostig‘i) paydo 
bo‘ladi. Agar bu tirqishga chang tushsa yoki tebranish sodir 
bo‘lsa, o‘qish/yozish moslamasi «to‘liq harakatda» aylanayotgan 
disk bilan «to‘qnashadi». Agar zarba yetarlicha kuchli 
bo‘lsa, moslamaning sinishi sodir bo‘ladi. Buning oqibatida 
ma’lumotlarning bir necha baytlari yo‘qolishi, hatto butun 
jamlagich ishdan chiqishi mumkin. Shuning uchun ko‘pchilik 
jamlagichlarda magnit disklar yuzasi legirlanadi va maxsus moy 
bilan qoplanadi, bu har kungi o‘qish/yozish moslamasi «uchishi» 
va «qo‘nishi»ni, shuningdek, yanada jiddiy silkinishlarni qurilma 
ko‘tara olishiga imkon beradi.
Magnit disklar paketlari zich yopilgan g‘ilof tarkibida 
bo‘lganligi va ularning ta’miri ko‘zda tutilmagani sababli 
ulardagi yo‘laklar zichligi juda yuqori, ya’ni bir dyuymga 
96 000 dan va undan yuqori (Hitachi Travelstar 80 GH) bo‘ladi. 

---

54
HDA bloklari (Head Disk Assembly – disklar va o‘qish/yozish 
moslamasi bloki) amaliy jihatdan to‘liq sterillik holatidagi 
maxsus sexlarda yig‘iladi.