N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

Tarmoq adapterini konfiguratsiyalash. 
Har bir tarmoq 
adapteri maromida ishlashi uchun
 
unga kiritish-chiqarish manzili 
(In/Out port) va uzilish raqami (IRQ) zarur bo‘ladi.
Tarmoq adapterini konfiguratsiyalash deganda, uni ope­
ratsion tizim tomonidan foydalanilishi uchun bo‘sh manzilga 
va uzilishga sozlash tushuniladi. Har bir tarmoq adapteri 
uchun kompyuterning boshqa qurilmalaridan farq qiladigan 
kiritish-chiqarish manzili (In/Out port) va uzilish raqami 
(IRQ) o‘ziniki bo‘lishi kerak. Bu operatsiyani Plug and 
Rlay texnologiyasini qo‘llaydigan tarmoq adapterlari o‘zlari 
bajaradilar.
Tarmoq adapteri yarim dupleksli va to‘liq dupleksli ish 
tartibidagi operatsiyalarni qo‘llashi shart.
Yarim dupleksli ish tartibi
da tarmoq adapteri bitta 
operatsiyada axborotni faqat uzatadi yoki faqat qabul qiladi.
To‘liq dupleksli ish tartibi
da tarmoq adapteri bir vaqtning 
o‘zida ma’lumotlarni ham uzatadi, ham qabul qiladi. Agar 
konsentrator o‘rniga burib qo‘yuvchidan foydalanilsa,
to‘liq 
dupleksli ish tartibida ma’lumotlarni uzatish tezligi sezilarli 
darajada oshadi.
Tarmoq adapterlarining razyomlari.
Odatda, Ethernet 
adapterlari kattalashtirilgan te 
lefon razyomiga o‘xshagan 
RJ-45 (bunday razyom 10BASE – T yoki Fast Ethernet da 
qo‘l 
laniladigan o‘ralgan juftlik kabeliga ulana 
di) rusumli 
razyomlarga ega. Bundan tashqari, tarmoq adapteri BNC 
(Thinnet uchun koaksial kabel-ingichka Ethernet) yoki D – 
o‘xshagan 15 kontaktli DB15 (Thicknet uchun koaksial kabel 
– yo‘g‘on Ethernet) razyom orqali ulanadi. Ayrim tarmoq 
adapterlari razyomlarning ikkita yoki hatto uchta turiga ulanishi 
mumkin. Bunday tarmoq adapterlari kombinatsiyalangan deb 

---

143
ataladi. Token Ring tarmog‘i adap-
terlari 9 kontaktli DB9 yoki RJ-45 
razyom 
lariga ega bo‘ 
lishi ham 
mumkin.
8.6-rasmda Ethernetning ikkita 
tarmoq adapterida uchta razyomi 
ko‘rsatilgan: RJ-45 (yuqoridagi), 
DB-15 (pastda chap tarafda) va 
BNC (pastda o‘ng tarafda).