N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

Chiziqli-interfaol UPS sxemasi.
181 
 
Chiziqli-interfaol UPS 
(Line-Interactive).
 
Chiziqli-interfaol UPSga 
kuchlanishni barqarorlashtirish funksiyasini kiritish uchun o‘chirib-yoqish 
shaxobchali transformator yoki avtotransformatordan (A/T) foydalaniladi (11.7-
rasm). Kirish tarmoq kuchlanishi bosqichma-bosqich muntazamlashtiriladi, bir 
bosqichdan ikkinchi bosqichga o‘tish vaqti 4–5 ms dan oshmaydi. Bu sinfga ARS 
firmasining UPS Smart va Matrix modeli hamda Invensys firmasining Back-UPS va 
Powerware 5119 manbayilari (quvvati 100 V/A, quvvatlash vaqti 100 foiz, 
yuklamasi 5,5 min) kiradi. 
11.7-rasm. Chiziqli-interfaol UPS
 
sxemasi. 
Murakkab UPS lar gohida
On-Line
atamasi bilan nomlanuvchi, kuchlanishni 
ikki barobar o‘zgartirish sxemasi bo‘yicha bajariladi (11.8-rasm)
.
Bunday 
sxemotexnikada kompyuter har doim kuchlanishning ikkilamchi o‘zgartirgichidan 
oziqlanadi. Ikkilamchi o‘zgartirgichlar elektr energiyani tarmoqdan oziqlanuvchi 
yoki akkumulatordan yoki birlamchi o‘zgartirgichdan oladi. Bunday UPS lar 
kompyuterga nisbatan barqaror kuchlanish ta’minotini ta’minlaydi. Shuningdek, 
ularda bevosita kompyuterdan oziqlanishga o‘tish va akkumulator “issiq” 
almashtirish imkoni ko‘zda tutilgan. UPSning bu sinfiga EXIDE firmasining Prestige 
seriyasi kiradi. ARS firmasi tomonidan 500 V·A quvvatga ega bo‘lgan Matrix-UPS 
uzluksiz ta’minotning modulli tizimlari ishlab chiqariladi.
11.8-rasm. Ikki barobar o‘zgartirgichli UPS ning blok-sxemasi (on-line). 
Rostlagich 
Akkumulator 
Invertor 
F 
Chiqish 
Kirish 
Zaryad berish 
qurilmasi 
Akkumulator 
Invertor 
F 
Chiqish
Kirish 
А
/
Т

---

186
bu sinfiga EXIDE firmasining Prestige seriyasi kiradi. ARS firmasi 
tomonidan 500 V·A quvvatga ega bo‘lgan Matrix-UPS uzluksiz 
ta’minotning modulli tizimlari ishlab chiqariladi.
Hozirgi vaqtda UPS ning deyarli hamma modeliga uning ish 
tartibini boshqarish sxemasi hamda kuchlanishni nazorat qilish 
datchigi kiritilgan. UPS ni kompyuterga ulash uchun RS-232 yoki 
USB interfeysidan foydalaniladi va bunday UPS larga nisbatan Smart-
UPS termini qo‘llaniladi. Eng intellektual uzluksiz elektr ta’minoti 
manbayida lokal tarmoq orqali boshqarish funksiyasi mavjud.
Shaxsiy kompyuterlar va uning tashqi qurilmalari ofis binolarini 
yalpisiga qoplagani uchun kompyuter va telekommunikatsiya 
qurilmalarini elektr ta’minoti va yerga ulash muammosi yuqori 
professional darajada hal qilinishi kerak.