N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

2. Kompyuterning «osilib» qolishi.
Windows operatsion tizimini 
mutlaqo ishonchli deb bo‘lmaydi. U foydalanuvchining qo‘pol xatosi 
yoki buzg‘unchi dasturlarning (kompyuter viruslari) ta’siri natijasida 
tiklab bo‘lmaydigan holatda ishdan chiqishi mumkin. Uning ish faoli
-
yatini qayta tiklash uchun tizimni qaytadan o‘rnatish talab etiladi.
3. «Chiqindi»lar to‘planishi. 
Ishlash jarayonida Windows ope-
ratsion tizimida uni samarali ishlashini pasaytiradigan «chiqindi» 
to‘planib boradi. Bundan qutilishning yagona usuli operatsion tizim 
o‘rnatilgan diskni «tozalash» va tizimni qayta o‘rnatishdan iborat.
Windows tizimidan o‘rtacha foydalanish muddati – tizimni ke yingi 
qayta o‘rnatishgacha bo‘lgan vaqt taxminan bir yilni tashkil qiladi. 
Shuning uchun operatsion tizimni o‘rnatish yoki qayta o‘rnatishni bil-
ish barcha foydalanuvchilar uchun kerak bo‘ladi.
Operatsion tizimni o‘rnatish usullari. 
Yangi kompyuterga
 
ope-
ratsion tizimni «toza» qattiq diskka o‘rnatiladi. Quyida operatsion 
tizimni o‘rnatishning umumiylashtirilgan usullari keltirilgan.
«Toza» qattiq diskka o‘rnatish
.
Bu usuldan yangi kompyuterga 
o‘rnatish uchun yoki oldin to‘plangan ma’lumotlarni yo‘qotish bilan 
tizimni qaytadan o‘rnatish uchun foydalaniladi. Bu operatsiyani 
bajarishda yuklovchi disk talab etiladi.
Mavjud bo‘lgan Windows operatsion tizimi ustidan o‘rnatish. 
Bu turdagi o‘rnatish mavjud bo‘lgan ilovalarning ishlash xususiya-
tini saqlab qolish bilan tizimning yangilanishini ifodalaydi. Bu 

---

147
kompyuterni «tozalash» nomaqbul yoki sermashaqqat jarayon bo‘l-
ganda optimal variant bo‘lib hisoblanadi. Bugungi kunda Windows 
oilasiga ko‘plab operatsion tizim va ularning turlari kiradi. Shu sa-
babli tizimni bunday o‘rnatish har doim ham mumkin emas. Ba’zida 
bunday o‘rnatishni bajarish uchun qo‘shimcha shartlarga rioya qilish 
talab qilinadi.