N. Husanov, S. Shokirova, K. Shayxova

 
56-mashq.
O’qing. Yuklama va modal so‘zlarni topib, ular orasidagi o‘xshash 
va farqli tomonlarini izohlab bering. 
1. Odam qo‘ligina odamga abadiy haykal qo‘yishi mumkin. 2.Menimcha, bu 
yil qish juda sovuq keladi. 3. Huddi shu payt eshik ohista ochilib, ustoz ko‘rindi. 4. 
Baxtimga, tez yordam o‘z vaqtida yetib keldi-yu, men omon qoldim. 5. Mana, 
nihoyat biz orzu qilgan kunlar yetib keldi. 
57-mashq.
O’qing. Modal so‘zlarni aniqlab, turini daftaringizga yozing. 
1. Darhaqiqat, bugungi sayr umrbod esda qoladigan bo‘ldi. 2. Balki, shu 
turishda amalga oshishi kerak bo‘lgan yangi-yangi loyihalarning rejasini 
tuzayotgandir. 3. Bu o‘sha yig‘ilishdagi tanqidiy mulohazalar natijasi edi, albatta. 4. 
Birinchidan, men hali fikrimkn tugatganim yo‘q, ikkinchidan sizga so‘z berilganda 
gapirishingiz mumkin. 5. So‘zsiz, uning har bir so‘zi qonun. Shubhasiz, bunday 
vaziyatda faryodimiz hatto ota-onalarimizning qulog‘iga ham kirmaydi. 
 
58-mashq.
Bog‘langan qo‘shma gaplarning ifodalangan munosabatlarinin 
aniqlang va ko‘chiring. 
1. Kuz keldi va mevalar g‘arq pishdi. 
2. Yo siz keling, yo men boray. 
3. Shu onda qo‘ng‘iroq chalindi-yu, talabalar auditoriyaga kirishdi.
4. Kim birovga chuqur qazisa, unga o‘zi yiqiladi (maqol). 
5. 
Kimki bo‘lsa dilozor, undan elu-yurt bezor. 
6. 
Kimning so‘zi tog‘ri bo‘lsa uning xalq oldida e’tibori yuqori bo‘ladi. 
 
59-mashq.
To‘ldiruvchi va aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gaplarni aniqlang. 
1. Shunday kunlar bo‘ladiki, xalqning tarixiy taraqqiyoti uchun bir necha o‘n 
yillarga arziydi. 
2. Kim qudratli bo‘lsa, o‘shanga ergashish kerak. 
3. Kimki o‘z ishidan rozi bo‘lsa, uning kayfiyati ham yaxshi bo‘ladi. 
4 Siz shuni unutmasligingiz kerakki, hech kim birovga o‘ylash, istash, orzu 
qilishni man eta olmaydi. 
5. Umrda shunday tantanalar bo‘ladiki, bunday damlarda kishining qalbi ijodiy 
gayrat, mehnat zavqi va sevinchli tashvish bilan to‘lib-toshadi. 

---

 29