N. Hakimov, E. Abdullayev, F. Halimov, A. Xamidova umurtqasizlar zoologiyasidan amaliy mashg’ulotlar

Ishni bajarish

1-ish. Tayyor bo’yalgan preparatdan mikroskopni kichik obyektivida gidrani topib, uning tanasini shakliga e’tibor bering. Tana kichik xaltachasimon, uning oldingi uchida 5 tadan 8 tagacha uzun paypaslagichlari, o’rtada og’iz teshigi ko’rinadi. Gidraning tovoniga ham e’tibor bering.

Tanada ko’zga ko’rinadigan kurtaklar bo’lsa, uning tuzilishi hamda gastral bo’shlig’i ko’zdan kechiriladi. Tananing ko’ndalang kesimidan tayyorlangan mikropreparatni mikroskopning katta obyektivida ko’rib, ektoderma, endoderma va tayanch plastinka, shuningdek gastral bo’shliqni ajrating.

2-ish. Gidra tanasini umumiy ko’rinishi, ko’ndalang va bo’ylama kesmalari tuzilishi rasmlarini chizib, ifodalab qo’ying. Otuvchi hujayralardan penetrant tuzilishini rasmini chizing va ifodalab qo’ying.

3-ish. Obeliya gidropolipining fiksasiyalangan koloniyasi eksponati ko’zdan kechiriladi. Koloniya shoxlarida joylashgan gidrantlarning shakli va tuzilishiga e’tibor bering.

Obeliya koloniyasidan bir shoxcha olinib, ikkita buyum oynasi orasiga qo’yib, mikroskopning kichik obyektivida ko’riladi. Umumiy koloniyani va individ (gidrant) larni o’rab olgan parda (teka) ga e’tibor bering. Koloniyaning markaziy qismidagi ichki bo’shliq (gastrovoskulyar) ga e’tibor bering. Ushbu bo’shliq koloniyadagi har bir gidrantning tana bo’shlig’iga yetib borishini ko’ring.

4-ish. Obeliya gidropolipining umumiy ko’rinishi va bitta shoxchasidagi gidrantlarni tuzilishini rasmlarini chizib, ifodalab qo’ying.

Rasm 35. Obeliya gidropolipining hayot sikli

A – tuxum, B – planula, C – blastostilda meduzalarni shakllanishi, D – blastostildan ajralgan meduza