N. B. Dilmurodov

Boldir suyaklari
– ossa cruris. 
Boldir suyaklari ikkita: katta va kichik 
boldir suyaklaridan iborat. 
Katta boldir suyagi
– 
os tibia
uzun, naysimon cuyak, proksimal uchida 
ikkita o‘siq: yon (lateral) va o‘rta (medial) – 
condylus lateralis et medialis
bo‘ladi.
O‘siqlar o‘rtasida o‘siqlararo bo‘rtiklari – 
eminentia intercondyloidea
mavjud. O‘siqlar orqa tomondan tizza osti kesigi – 
incisura poplitea
orqali 
bo‘lingan. O‘siqlardan oldinda keng do‘nglik – 
tuberositus tibiae 
va tarog‘i – 
crista tibiae
bo‘ladi.
Taroq bilan yon o‘siqlar o‘rtasida muskul ariqchasi – 
sulcus muscularis;
yon 
o‘siqda kichkina kichik boldir suyagining o‘simtasi – 
processus fibularis
bo‘ladi.
Katta boldir suyagining tanasi – 
corpus tibiae
uch qirrali, yon, o‘rta va ichki 
yuzalari bo‘ladi. Suyakning distal uchida to‘g‘ri joylashgan g‘altak (blok) – 
trochlea,
yon va o‘rta to‘piqlar – 
malleolus lateralis et medialis
bo‘lib, ularga 
paylar birlashadi. 
Kichik boldir suyagi
– 
os fibula
rudimentlashib borayotgan cuyak bo‘lib, 
qoramolda alohida cuyak sifatida rivojlanmagan. Uning proksimal qismida kichik 
boshcha – 
caput fibularis,
pastki tomoni bigizsimon, ingichkalashib ketgan. Katta 
va kichik boldir suyaklari o‘rtasida suyaklararo bo‘shliq – 
spatium interossium
bor.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. 
Otda – katta boldir suyagida 
muskul kesigi bo‘ladi; keng tomonida bog‘lovchi chuqurcha bo‘ladi; yon o‘siqlar, 
kichik boldir suyagi boshchasi uchun bo‘g‘im yuzasi bor; tizza osti chuqurchasi, 
tizza osti hoshiyasi va oziqlantiruvchi teshigi bo‘ladi. Cho‘chqada – kichik boldir 
suyagi ham yaxshi rivojlangan; suyaklararo bo‘shliq hamma joyida yaxshi 
ko‘ringan bo‘ladi. Itda – katta boldir suyagining tarog‘i taraqqiy etgan, tanasi 
bukilgan, kichik boldir suyagi notekis suyak varaqchasi yordamida pastda katta 
boldir suyagiga zich yopishib turadi, shuning uchun suyaklararo bo‘shliq faqatgina 
yuqori qismida mavjud. 

---