N. B. Dilmurodov

Uchinchi qovoq 
– 
palpebra tertia
ko‘z soqqasning ichki burchagidagi 
vertikal kon’yunktiva burmasidir, uning uzunligi 2,5 sm gacha, shakli turli 
hayvonlarda har xil bo‘ladi. U uchinchi qovoqning elastik tog‘ayiga birikib turadi. 
Ko‘z yoshi apparati 
– 
apparatus lacrimalis
yuqorigi va uchinchi qovoq 
bezlaridan, yosh kanalidan, yosh xaltachasi va ko‘z yoshi-burun yo‘lidan iborat. 
Yuqorigi qovoq yosh bezi – 
g.lacrimalis palpebrae superioris
peshona suyagining 
yuqorigi tomon yonida yonoq o‘simtasi asosida kon’yunktiva ostida joylashadi. 
Uning rangi qizg‘ishroq bo‘ladi, chiqarish yo‘li kon’yunktivaga ochiladi. Ko‘z 
yoshi – 
lacrimae 
bezlardan chiqqandan so‘ng ko‘z yoshi ko‘llariga to‘planib, 
undan ko‘z yoshi kanaliga tushadi. Ko‘z yoshi teshiklari – 
punctum lacrimale
ko‘z 
yoshi bo‘rtiklari yonida, yuqorigi va pastki qovoqlarda ham bo‘ladi. Ko‘z yoshi 
kanallari – 
ductus lacrimalis
yosh xaltasi – 
saccus lacrimalis
ga tushadi. YOsh 
xaltasi pardasimon ko‘z yoshi-burun yo‘li – 
ductus naso-lacrimalis 
ga tomon o‘tib, 
burun bo‘shlig‘idagi kanalga chiqadi. Qoramollarda ko‘z yoshi bezining 6-8 ta 
katta va bir qancha mayda yo‘li bor. Otlarda ko‘z yoshi bezining kattaligi 5,5x3,5 
sm, chiqarish yo‘li 12-16 ta, ularning diametri 2 mm gacha bo‘ladi. Ko‘z yoshi-
burun yo‘li burunning ichkariroq qismiga ochiladi. 
Uchinchi qovoq bezi 
– 
gl.lacrimalis palpebrae tertiae
uchinchi qovoq 
tog‘ayida joylashib, uning 2-3 ta chiqarish yo‘li uchinchi qovoq ustiga ochiladi. 
Qoramollarda kattaligi 5,5 sm, ikkita katta yo‘li bo‘ladi. Otlarda bo‘yi 3x2 sm, eni 
5 sm, qalinligi 7 sm keladi. Cho‘chqalarda yuza va chuqur qismlardan iborat, bo‘yi 
3 sm, eni 1,5 sm, bitta yo‘li bo‘ladi.