N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

qorinchalar, sut
emizuvchilarnikiga qaraganda kengroq, ammon 
shoxi yo‘q, hidlash bo£rtigi uzunroq bo‘ladi.
407

---

115-rasm.
Bosh miyaning tuzilishi
(yuqoridagi-Iateral yuzasi, pastdagi
ventral yuzasi):
I — xidlov nervi va piyozchasi.
II — ко ‘ruv nervi.
I l l — ко ‘zni harakatlantiruvchi
nerv. I V — g'altaksimon nerv.
V — uch tarmoqli nerv.
VI — uzoqlashtiruvchi new.
VII—VIII — yuz eshituv nervi.
IX—X — til tomoq va sayyor nerv.
X II — til osti nervi. 1—2 — miya
yarim sharlarining oldingi va
keyingi qismi, 3 — yarim
sharlaming yuqorigi qoliplashgan
qismi, 4 — lateral ariqcha,
5 — miya bo ‘rtiqchasi,
6 — miyacha,
7 — 
uzunchoq miya,
8 — orqa miya, 9 — birinchi bo yin
nervi, 10 — gipofiz 11 — о rta
miyaning ikki tepachasi.
Bosh miya nervlari yaxshi rivojlangan, faqat VII jufti mimik 
muskullar bolmagani uchun nozikroq boladi. Til-tomoq nervi 
til, hiqildoq, qizilo‘ngach va jig‘ildonga boradi. X juftining 
qaytaruvchi nervlari qizilo‘ngach, jig‘ildon va timusni ta’minlaydi, 
o‘zi davom etib oshqozon-ichak, yurak va o'pkaga boradi. XII 
jufti sayroqi hiqildoqqa ham boradi.
Simpatik nerv har qaysi bo‘limda o‘ziga xos rivojlangan.
Oldingi bo‘yin tuguni bosh suyagi orasida joylashib, undan 
chiqadigan uyqu nervi uyqu arteriyasi bilan tarqaladi. Qolgan 
qismi bo‘yin umurtqasi yonidagi chegaralovchi tomirdan ko£nda- 
lang kanal orqali o‘tib, har bir segmentda tugun hosil qiladi. Bo‘yin 
orqa miya nervlariga kulrang qo‘shuvchi tarmoqlar beradi. 
Ko‘krak-bel bo‘limidan chiqadigan postganglionar tolalar yurakka 
va ichki organlarga tarqaladi.
Bel-dumg‘aza bo‘limida orqa miya gangliyasiga qo‘shilmaydi, 
lekin qo‘shuvchi oq shoxchalarga boglangan boladi. Bular 
tomirdan buyrak, aorta va yo‘g‘on bolim ichaklariga boradi.