N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

qismdan: ko‘krak-bel va bo'yin qismlaridan iborat. Bu umurtqa
pog'onasining eng chuqur muskuli bolib, bir necha bo'limga
bo'lingan. Ko'p bo'limli muskul ko'krak umurtqalarining yon
qovurg‘asimon o'simtalari oralig'ida, bel umurtqalarining yon
o‘simtalarida joylashadi. Bu muskul umurtqa pog'onasini yozish
uchun xizmat qiladi, bir tomonlama qisqarganda bo'yin va boshni
bir tomonga burishi mumkin.
Ко‘ndalang o‘siqlar orasidagi muskullar 
umurtqalarning
ko'ndalang o'simtalari oralig'ida qisqa tutamchalar shaklida
joylashadi. Ular yuqorigi va pastki tomon muskullariga bo'linadi.
Yuqorigi muskul tananing bel qismiga kelib, yelkaning uzun
muskuliga qo'shiladi. Pastki muskul esa bo'yinda ancha yaxshi
rivojlangan bo'ladi. Bu muskullar orqadan oldinga va pastki
tomonga o'tadi. Ko'krak qismida uncha yaxshi rivojlanmagan,
bular umurtqalarni bir xilda tutib turadi va bo'yinni bir tomonga
burish uchun xizmat qiladi.
Yelka o‘simtalari orasidagi muskullar 
ko'krak va bel umurtqa­
larining yelka o'simtalari oralig'ida joylashadi. Ular umurtqalarni
tutib turish uchun xizmat qiladi.
Boshning orqa tomondagi qiyshiq muskul 
yaxshi rivojlangan
bo'lib, epistrofey tarog'i bilan atlant qanoti o'rtasida joylashadi.
Bu muskul qisqarganda bosh bir tomonga buriladi.
Boshning old tomondagi qiyshiq muskul 
atlant qanotidan
boshlanib, ensa suyagi tarog'ida tugaydi. Bu muskulning oldinga,
yuqoriga va ozgina orqa tomonga o'tadigan tolalari bo'ladi. Bu
muskul ham boshni bir tomonga burishda ishtirok etadi.
Boshning yuqorigi to‘g‘ri katta muskuli 
ikkinchi bo'yin umurt-
qasining tarog'idan boshlanib, to'g'ri ensa suyagiga o'tadi. Bu