N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

Bel-dumg‘aza bo Mi mi 
bir-biriga chambarchas birikkan, soni 
11—14 tagacha, umurtqalar birlashib bel-dumg‘aza suyakni hosil 
qiladi. Bu umurtqalar tos kamarining yonbosh suyagiga birikkan 
bolib, segmentlari pastki tomondan ko‘rinadi.
Dum umurtqalari 
— tovuqlarda 5 ta, o‘rdak va g‘ozlarda 7 ta 
harakatchan birikib, lemex shaklida yuqoriga kolarilgan boladi. 
Dum umurtqasi oxiriga dum suyagi bilan birikkan. Unga dum 
parlari tutashib turadi. Bu parlar har tornonga uchishni boshqaradi.
Bosh suyagi. 
Parrandalarda kichik va yengil miya bolim i 
suyaklari bir-biriga sezilarsiz qo'shilib ketgan, o‘rdak va g'ozlar 
jo‘jasining ensa sohasida ikkita miya buloqlari aniq ko£rinib turadi. 
Miya bolim suyaklariga: ensa, ponasimon, tepa, chakka, peshana, 
ko‘z yoshi, panjarasimon suyaklar kiradi.
Chakka suyagi quloq suyagi va tangachasimon qism bilan 
qo‘shilgan. Tovuqlarda bo‘g‘im yuzasi kvadrat suyagi bilan 
qo‘shilgan. Tepa suyagi keng, ensa suyagining tangachasimon 
suyagi bilan peshana suyagi oraliglda joylashgan.
Peshana suyagi orbita hosil qilishda qatnashadi. Tepaaro suyagi 
bolmaydi, panjarasimon suyakda panjarasimon va perpendikulyar 
plastinka boladi, labirinti bo‘lmaydi, ponasimon suyakda faqat 
chakka qanoti boladi. Ensa suyagining bo‘g‘im do‘ngligi sharsimon 
bo‘Ub, boshni harakatchan holatda tutib turadi. Ko‘z yosh suyagi
— orbita hosil qilishda qatnashadi.
1 Victoria Aspinall. Veterinary anatomy and Physiology. Textbook. New-
York, 2015.
388

---

Yuz bo‘limi suyaklari miya bo‘limidan anchagina kichik, lekin 
murakkab tuzilgan bo‘ladi. U tumshuq osti va tumshuq usti 
qismlarga bo‘linadi. Tumshuq usti qismi miya bo‘limi suyaklari 
bilan quyidagi 3 ta suyakcha orqali birlashadi: