N a m a n c a n d a V l at universitkti viaxkamon q o d I r j o n o d I i j o n o V i c h d I n s h u n o s L i k

J
>
/
Y

---

yoki tabiat hodisalariga ta’sir ko’rsatish maqsadida bajariladigan sehrgar
hatti-harakatidir.
Sehrgarlik harakatining shakllari turlicha bo’lib, ular hayotning har
xil sohasida qo’llanilgan. Muhabbat sehri, ishlab chiqarish magiyasi,
dushmanni engish sehri-avrash kabi turli ibodat va harakatlar ancha
keng tarqalgan. Mehnat va ishlab chiqarish magiyasiga turli sehrli
marosimlar bag’ishlangan. 
Oila-nikohga bag’ishlangan ko’pgina
sehrgarlik marosimlari, rasm-rusumlar va odatlar mavjud. Masalan,
kelin-kuyov boshidan tangalar, qandlar sochish, ulaming oyog’i ostiga
oq poyondoz solish, shirin choy ichirish, kelinning oyog’ini kuyov
bosishi yoki aksincha, kelin kuyov oyog’ini chaqqonlik bilan bosib
olishi kabi qiziq odatlarda kelajakda oilaviy hayotni yaxshi, ahl, shirin,
boy-badavlat bo’lishiga ko’maklashadi degan maqsadlar ko’zda tutilgan.
Ovga borishdan awal hayvonlar rasmiga yoki terisiga ustalik bilan
nayza sanchish mashqi yoki sehrli harakat raqsi eng qadimgi ovchilar
hayotida keng tarqalgan.
Xalqimiz o’rtasida chilyosin qilib kasalni davolash odati ham tez-
tez o ’tkaziladi. Bu marosim sehrgar-baxshilar tomonidan o ’tkaziladi.
Odatda birorta qo’y yoki echki so’yiladi, uning qoni bemor kishining
ko’kragiga, qomiga, oyoq-qo’llariga, peshonasiga surtiladi, nim
qorong’u xonada Qur’onning Yosin surasini qixq marta tilovat qilib,
kasal kishiga dam solinadi, uning atrofida «ha chiq, ha chiq!» deb zikr
raqsiga tushiladi, sirli duolar o’qilib musiqa chalinadi, xipchin bilan
kasalni engilroq darajada savalab, «uning ichiga kirib olgan ins-jinslar»