N. A. Egam berdieva arxeologiya ( 0 ‘quv qo‘llanma)

A fr o siy o b n in g
ilk o ‘rta asrlarga 
oid qatlamlarini tekshirdi. Qazish ishlari natijasida VI asrga mansub 
Tolu Barzu yodgorligi. VIII asrga oid sopol idishlar, sosoniy tangalari 
topildi. 1958 yildan buyon Afrosiyobni oMganilish ishlari davom
etm okda va hozirgacha turli davrlarga oid bir qancha yodgorliklar 
topildi.
123

---

Tadqiqotlar natijada IV-V asrlarda S am arqandning tushkunlikka 
uchragan davri ekanligi aniqlandi. Uning rivojlanishi yangitdan VI asr­
dan boshlangan. Bu davrda ark yangi d evor bilan o ‘rab olingan va 
uzunligi 1,5 km boMgan 4-devor qurilgan. Shahar j a n u b g a qarab 
kengaytirilib, uzunligi 3 km boMgan ichki dev o r qurilgan.
VII asrlarda A frosiyobda m axsus saroy devori quriladi va shaharning 
to'rtinchi tashqi devori butunlay qayta qurilgan. Saroy devorining ichida 
yirik in shootlar qurilgan. Shahar aholisi kasbiga k o ‘ra maxallalarga 
boMingan.
V a r a x s h a
Buxoro xukum dorlarining qarorgohi boMib, bu erdan 
saroy qoldiqlari bilan bir qatorda devoriy suratlar h am topilgan.
M a z k u r yodgorlik 
1938-1953 
yillarda tekshirilgan. 
V araxsha 
devorlariga loy suvokdan s o ‘ng elimli rang bilan suratlar solingan. 
Ularda podsho saroyi hayoti tasvirlangan. Shuningdek, Varaxshadan 
ganchdan ishlangan haykallar ham topilgan.
V arax sh a devoriy suratlarida (VII-VIII asriar) 
buxorx u d o d lam in g
hayot tarzi, y a ’ni saroy hayoti, ibodat va ov manzarasi tasvirlangan. 
Saroyning sharqiy zali jan u b iy devorining o ‘ng tom onida qanotli tuya 
shaklida ishlangan taxtda podsho tasviri, devorning chap to m o n id a saroy 
ahlining altar qarshisidagi ziyorati, saroyning qizil zal devoriy 
suratlarida esa fil mingan ovchining yoMbars bilan olishuv manzarasi 
tasvirlangan.