Н. Қ. ЙЎлдошев, Г. Э. Захидов

Назорат саволлари 
1. Корхона қудрати деганда нимани тушунасиз? 
2. Корхона қудратидан фойдаланиш динамикаси нима? 
3. Корхона қудрати рақобатбардошлиги деганда нимани тушунасиз? 
4. Корхонанинг иқтисодий қудрати нима? 
5. Корхона қудратининг самарадорлиги қандай аниқланади? 

---

385 
АТАМАЛАР ЛУҒАТИ 
Алоқа
– бошқарув тизими элементларининг ўзаро ҳамкорлиги учун 
муҳим элементлардан бири бўлиб, унинг воситасида ушбу тузилма учун 
маълум муносабатлар шаклланади. Бошқарув тизимларидаги алоқани 
лойиҳалаштириш ахборот назарияси усуллари ҳамда ахборотларнинг техник 
манбаларини танлаш ва алоқа каналларини лойиҳалаштириш усулларига 
асосланади. Бошқарув шаклларига эга бошқарув тизимларининг таркибий 
тизимларидан тўғридан-тўғри ва тескари алоқалар занжирлари ажратилади. 
Улар ахборотларни ҳаракатланиш йўналишлари бўйича фарқланади. 
Бошқарув (умумий кўринишда)
– иккита объектлар ўзаро 
ҳамкорлигининг маълум тури – бунда улардан бири бошқарув субъекти 
ҳолатида, бошқаси эса– бошқарув объекти ҳолатида бўлади. 
Бошқарув вазифалари
– бошқарув фаолиятининг нисбатан мустақил, 
ихтисослаштирилган ва ажратилган турлари. 
Бошқарув жараѐни
– ташкилот ресурсларини у томонидан ўзининг 
мақсадларига етишиш учун шакллантириш ва улардан фойдаланиш бўйича 
узлуксиз ўзаро боғлиқ ҳаракатларнинг мажмуаси. 
Бошқарув иерархияси
– мураккаб турли-туман ва ўзаро боғланган 
жараѐнларни бошқаришнинг асосий тамойилларидан бири. У бошқарувнинг 
даражалари билан таърифланади, уларнинг сони қанчалик кўп бўлса, тизим 
шунчалик йирикдир. Иерархия бўйича, масалан, корхона, цех, участка ва ҳ к. 
бошқаруви ажратилади. Ҳар бир даражанинг бошқарув тизими юқорироқ 
даража учун бошқарув объекти бўлади. Умумий ҳолда бошқарув иерархияси 
ҳар бир даражадаги бошқарувни автоном ҳолда белгиланишини кўзда тутади. 
Кўпинча бу бошқарув мақсадларини амалга оширишнинг восита ва 
усулларини танлашга тегишли бўлади. Иерархия бошқарувнинг мураккаб 
тизимидаги бошқарув тизимчаларининг биргаликда бўйсунишидан иборат 
бўлади. 

---

386