Mutaxassislikka kirish

7  VOKAL ANSAMBLI 

Mutaxassislik fanlarining ichida asosiy kurslardan biri "Vokal ansambli" 

o‘quv fanidir. Bu fanning asosiy maqsadi talabalarda ansambl bo‘lib ijro qilish 

qobiliyatini shakllantirishdan iborat. 

Vokal ansambli deganda barcha ijrochi xonandalar orasida yangrovchi 

tovushning yaxlitligi tushuniladi. Vokal ansamblining partiyalari orasida son va 

sifat munosabatlari mavjud. Vokal ansambl yakka va umumiy turlarga bo‘linadi. 

Uning tembr (vokal), ohang, talaffuz, dinamik unsurlari mavjud. 

Ijro etiladigan asarning yangrashiga nafaqat ansambl ijrochilari, vokal 

partiyalar, balki ansambl va dirijyor, ansambl va tinglovchilar orasidagi 

munosabat ham ta’sir ko‘rsatadi. Shu bilan bir qatorda, ansamblga ta’sir etuvchi 

vositalarga tessitura va dinamikaning xususiyatlarini hamda o‘zaro munosabatini 

(o‘rta, past va yuqori tessituralarda dinamika) kiritish o‘rinlidir. 

Vokal partiyalar tessitura sharoitidan kelib chiqqan holda, quyidagi vokal 

ansambllarga bo‘linadi: 

-  tabiiy ansambl, ya’ni vokal partiyalarning teng va har xil tessitura 

sharoitidagi tabiiy dinamikasi; 

-  sun’iy ansambl, ya’ni vokal partiyalarning teng va har xil tessitura 

sharoitidagi sun’iy dinamikasi; 

- aralash ansambl, ya’ni vokal partiyalarning teng va har xil tessitura 

sharoitida tabiiy va sun’iy dinamikaga egaligi. 

Faktura musiqiy matnni bayon etishning asosiy vositasi hisoblanadi. Vokal 

ansambli garmonik (gomofon-garmonik va akkordli garmonik faktura) va 

polifonik (kontrast, imitatsion) uslubda, turli fakturaviy ko‘rinishda bayon 

etilishi mumkin. 

Ijrochilar tarkibiga ko‘ra, vokal ansambli quyidagi turlarga bo‘linadi: 

- acapella vokal ansambli; 

- vokal ansambl va solo partiyalardagi acapella 

- vokal ansambl va cholg‘u jo‘rovozligi (turli vokal funksiyalarda) - VCHA 

- solo ovozlar va jo‘rovozli vokal ansambl