Mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Xitoy xalq maqoli
 

---

 
39 
Strategik  menejment  strategik  qarorlarni  qabul  qilish  va  amalga  oshirish  jarayoni 
bo‗lib, uning markaziy bo‗g‗ini muassasaning o‗z resurs potensialini o‗zi ishlayotgan tashqi 
muhitning  imkoniyatlari  va  tahdidlari  bilan  taqqoslashga  asoslangan  strategik  tanlovdir. 
―Strategik  menejment‖  atamasi  ishlab  chiqarish  darajasidagi  joriy  boshqaruv  va  yuqori 
darajadagi  menejmentni  farqlash  uchun  o‗tgan  asr  60-70  yillarining  boshlarida  joriy 
qilingan.  Bunday  farqlash  zarurati  o‗zgaruvchan  sharoitda  muassasa  rivojlanishini 
boshqarishning  yangi  modeliga  o‗tish  bilan  bog‗liq.  Strategik  menejment  ta‘lim 
muassasasining  istiqboldagi  maqsadi  va  imkoniyati  bilan  xodimlar  manfaatini 
uyg‗unlashtirishga  mo‗ljallangan  uzoq  muddatli  boshqaruv  usulidir,  boshqacha  qilib 
aytganda, strategik maqsadni amalga oshirishga qaratilgan faoliyatdir. 
Aksariyat  rahbarlar  turli  sabablarga  ko‗ra,  strategik  boshqaruvga  jiddiy 
yondashmaydilar. Buning ayrim sabablarini keltiramiz: 

 
Ko‗pchilik  rahbarlar  ta‘lim  muassasasining  joriy  rejalarini  tuzishni  afzal 
ko‗rishadi, kundalik vazifalar bilan cheklanishadi. Bunday hol ularni ta‘lim muassasasining 
istiqboli to‗g‗risida fikrlashga undamaydi; 

 
Axborot  almashinuv  tizimining  mukammal  emasligi  natijasida  yuqori 
pog‗onadagi  rahbariyatning  quyi  bo‗g‗in  ahvolini  to‗liq  tavsiflovchi  axborotga  ega 
bo‗lmasligi, muammoning tub ildizini ko‗rishga xalaqit qiladi; 

 
Ko‗pchilik  rahbarlar  ta‘lim  tizimi  faoliyatini  bilish  nuqtai  nazaridan  o‗zlarini 
yuqori baholaydilar. Ular odatda, salbiy ma‘lumotlarni tan olishmaydi va ularga o‗zgartirish 
kiritishga (asl ma‘lumotni berkitishga) urinishadi; 

 
Ko‗pgina rahbarlar mavjud holat yordamida ta‘lim muasasasining nufuzini saqlab 
turishga  harakat  qilishadi.  Ular  yangilikka  intilishmaydi,  xodimlar  tomonidan 
innovatsiyaga bo‗lgan tashabbusni qo‗llab-quvvatlashmaydi; 

 
O‗tkinchi  muvaffaqiyat  rahbarlarning  eski  rahbarlik  uslubini  qo‗llashga  majbur 
qiladi. Aynan shunday holat bugungi kun yoki istiqboldagi holatni inkor etishga undaydi. 
Shunga  o‗xshash  sabablar  tufayli,  ko‗pchilik  rahbarlar  ta‘lim  muassasasi  jiddiy 
muammolarga  yuz  tutgandagina,  strategik  menejmentga  murojaat  qiladi.  Barchaga  ayon 
qonuniyatga  binoan,  agar  biz  boshdanoq  qaerga  ketayotgannmizni  bilmasak,  shubhasiz 
borishimiz  lozim  bo‗lmagan  joydan  chiqishimiz  aniq.  Shu  bois,  ta‘lim  tizimida  mavjud 
muammolarni bartaraf etishda strategik menejmentning o‗rni beqiyosdir. 
Mukammal  tuzilgan  strategiya  ta‘lim  muassasasining  uzoq  muddatli  istiqboli  bilan 
bog‗liq  bo‗lgan  maqsadlari,  vazifalari  va  siyosatini  belgilab,  quyidagi  asosiy  savollarga 
javob beradi: 
o 
Bizning ta‘lim muassasamiz ertaga qanday bo‗lishi lozim? 
o  Bugungi kunda asosiy faoliyatimiz nimadan iborat?  
o  Bizning maqsadimiz, vazifalarimiz va yutuqlarimiz nima?  
o  Quyilgan maqsadlarga erishish uchun nimalar qilishimiz lozim? 
Strategik menejment uch bosqichdagi jarayonni o‗z ichiga oladi: 
- Strategik  rejalashtirish  bosqichi  (strategiyalar  ishlab  chiqish,  strategik  taxlil  va 
tanlov) 
- Strategik tashkillashtirish bosqichi (strategiyani tadbiq etish, amalga oshirish) 
- Strategik  nazorat  va  tartibga  solish  bosqichi  (strategiyani  baholash,  ishontirish 
va ijroni baholash)