Мутахассислик фанларини ущ1тиш



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/59
Sana23.04.2022
Hajmi3,47 Mb.
#575429
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59
Bog'liq
Mutaxassislik fanlarini o\'qitish metodikasi

к у й и д а г и ч а
рейтинг схемасидан фойдаланилади: 86-100 балл - «аъло» (5); 71- 
85 балл - «яхши» (4); 56-70 балл - «коникарли» (3); 55 дан кам 
балл - «коникарсиз».
Бахолаш 
натижалари 
асосида 
укишни 
муваффакиятли 
тамомлаган талабаларни таълим дастурининг кейинги йилига 
утказиш хакида карор чикарилади. Йиллик укув дастури талаблари 
бажарилмаган холда талабани кейинги боскичга утказиш мумкин 
эмас.
Барча 
типдаги 
ОТМ 
да 
таълимни 
тамомлаш 
учун 
битирувчилар иш 
берувчилар 
иштирокида якуний 
имтихон 
(аттестация) топшириши шарт. Бунда иш берувчилар талабалар 
тайёрлашнинг мувофиклиги ва сифатини бахолаш имконига эга 
булади. 
Бакалавриатда талабалар 
битирув-малакавий ишини, 
магистратурада эса магистрлик диссертациясини тайёрлаши ва 
химоя килиши лозим.
1.3. «М утахассислик ф ан лари н и уки ти ш методикаси» 
курсининг м аксади ва мазмуни
ДТС га мувофик дефектология факультета битирувчилари 
куйидаги касбий фаолият турлари билан шугулланиши мумкин:
- укитувчилик: махсус мактаб, мактаб-интернатларда;
- тарбиячилик: махсус мактабгача таълим муассасаларида;
- укув-методик: 
мазкур йуналишда таълимни амалга 
оширадиган вазирликлар метод кабинетларида, уларнинг сохавий 
булинма ва бошкармаларида;
- илмий-тадкикотчилик: илмий-тадкикот муассасаларида ва
ш.к.
Ш унга кура, махсус фанларни укитиш бир пайтнинг узида 
махсус педагогика ва психология буйича фундаментал билимлар 
бериш, умумтаълим ва махсус мактабгача таълим муассасалари 
хамда мактабларда, мактабдан ташкари муассасаларда тарбия ва
10


укув фанларини укитиш методикаси, 
психологик-педагогик 
ташхис ва логопедияга укитиш; илмий-тадкикотчилик малака- 
ларини, жамоатчилик ва х,амкасблари уРтасиДа маърифий ва 
таргиботчилик фаолиятини юритиш, 
дефектологик билимлар, 
шунингдек, имконияти чекланган шахслар хукуклари сохасида 
таргибот ишларини олиб бориш малакаларини шакллантиришни 
уз
ичига олиши лозим.
Бу, уз навбатида, 
«Махсус фанларни укитиш методикаси» 
курсининг максад ва вазифаларини белгилаб беради.
Курени нг максади 
магистрларни назарий ва амалий 
жихатдан 
бакалавр-дефектологларга, 
«амалий 
дефектолог» 
мутахассислиги буйича укиётган шахсларга, малака ошириш 
утаётган, хамда тегишли мутахассислик буйича коллеж ва 
лицейларда тахеил олаётган укитувчиларга даре бериш, шунингдек, 
талабаларнинг илмий-тадкикот ишларига рахбарлик килишга 
тайёрлашдан иборат.
Курснинг вазифалари:
- магистрнинг укитиш сохасидаги компетентлигини: урта 
махсус касб-хунар ва олий таълим муассасаларида укитиш, бу 
фаолиятнинг 
хукукий-меъёрий 
таъминоти 
асосларига 
оид 
билимларини шакллантириш;
- магистрантни мутахассислик фанларини укитишни ташкил 
килиш шакллари билан таништириш хамда унинг маъруза, амалий, 
лаборатория ва семинар машгулотлари давомида таълим жараёнини 
режалаштириш малакаларини шакллантириш;
- магистрантни мутахассислик фанларини укитиш хамда 
бахолаш методлари билан таништириш хамда унинг замонавий 
педагогик 
технологияларни 
куллаш, 
таълим 
олувчиларнинг 
укишдаги ютукларини мониторинг ва ташхис килиш, таълим 
натижаларини бахолашнинг замонавий воситаларидан фойдаланиш 
билан боглик малакаларини шакллантириш;
- магистрантнинг махсус ва инклюзив таълим, имконияти 
чекланган шахслар хукуклари сохасида дунёкараш компетен- 
цияларини шакллантириш.
«Махсус фанларни укитиш методикаси» курси замонавий 
умумий ва махсус педагогика ва психология, фалсафа фанлари 
ютукларига таянади. Курени урганишда таълим дастури, олий 
таълимнинг давлат стандарти, укув режа, маъруза, амалий 
машгулот, 
семинар, лабораторияия иши, педагогик амалиёт,
11


битирув-малакавий иш, синов, имтихон, 
рейтинг, курс иши, 
реферат, конспект, талабаларнинг илмий-тадкикот ишлари каби 
тушунчалар ёритилади. Курс олий ва урта махсус, касб-хунар 
таълими муассасаларида таълим бериш ва талабаларнинг илмий- 
тадкикот 
ишларига 
рахбарлик 
кобилиятини 
узлаштиРишга 
тайёрлашга йуналтирилгандир.
Уз-узини н азорат учун саволлар:
1. Дефектологлар тайёрлаш жараёнини бошкарувчи хукукий- 
меъёрий хужжатлар иерархиясини ёритиб беринг.
2. Мутахассислик фанлари укув режада кандай урин тутади 
ва кандай тоифаларга булинади?
3. Бакалавр 
дефектологларнинг 
касбий 
фаолияти 
ва 
мутахассислик фанларини укитишда кандай богликлик мавжуд?
4. Узбекистонда дефектологлар тайёрлашни такомиллаш- 
тиришнинг асосий йуналишларини айтиб беринг.
5. «Мутахассислик фанларини укитиш методикаси» курси- 
нинг мураккаблиги нималардан иборат?
Асосий адабиётлар:
1. Узбекистан 
Республикасининг 
«Таълим 
тугрисида»ги 
Конуни. 1992 йил 2 июль. Узбекистоннинг янги конунлари. - 6-сон.
- Т.: «Адолат», 1993. - 232 б.
2. Узбекистан Республикасининг «Кадрлар тайёрлаш Миллий 
дастури тугрисида»ги Конуни. Узбекистоннинг янги конунлари. 18- 
со н .-Т .: «Адолат», 1998.-2 81 б.
3. Узбекистан Республикаси Вазирлар Махдсамасининг «Олий 
таълимнинг давлат таълим стандартларини тасдиклаш тугри- 
сида»ги Карори. Узбекистан Республикаси Конун хужжатлари 
туплами. - 15-16-сон. - Т., 2 0 0 1 .-1 4 0 б.
^ у ш и м ч а адабиётлар:
1. Давлетова М.Ш. Узбекистан давлатининг олий таълим 
сохасидаги сиёсати ва унинг ривожланиши: Сиёс.фан. номз. ... 
дисс. - Т., 2007. - 149 б.
2. Курбонов Ш., Сейтхалилов Э. Управление качеством 
высшего образования. Т., 2004. -592с.
3. Яркулов Р., Махмудова М.Ф. Высший педагогический 
образовательный 
процесс. 
Учебное 
пособие для 
студентов 
педагогических институтов и университетов. ТГПУ имени Низами. 
Т., - 2007.
12


М У ТА Х А СС И С ЛИ К Ф А Н Л А РИ Н И У КИ ТИ Ш НИ ТА Ш К И Л
ЭТИШ Ш А К Л Л А РИ
Асосий туш унчалар: маъруза, семинар, амалий машгулот, 
маълумотли 
маъруза, 
муаммоли 
маъруза, 
визуаллаштириш 
(намойиш этиш) маърузаси, хамкорликдаги маъруза, олдиндан 
режалаштирилган хатоликлар билан олиб бориладиган маъруза, 
пресс-конференция 
маърузаси, 
пресс-конференция 
семинари, 
мунозара семинар, «айлана стол» семинари, «аклий хужум» 
семинари, коллоквиум семинар, ишга дойр уйин семинари, 
вазиятли-ролли уйинлар, аник вазиятларни тахлил килиш методи, 
тренинг.
2Л. М утахассислик ф ан лари н и укитиш да м аъруза 
м аш гулотлари
Маъруза 
укув 
жараёнини 
ташкил 
этишнинг 
асосий 
шаклларидан 
бири 
хисобланиб, 
укитувчи 
томонидан 
укув 
материалларини огзаки равишда, монологик шаклда, тизимли, 
маълум бир кетма-кетликда баён этишни назарда тутади. Олий 
таълим пайдо булганидан буён маъруза асосий укитиш шакли 
булиб колмокда. Маърузада укитувчи тизимли равишда янги 
билимларни беради ва укув курси буйича мураккаб булган 
муаммоларни тушунтиради. Маъруза укув машгулотлари орасида 
етарли даражадаги мураккабликка эга машгулот тури хисобланади. 
Шунинг 
учун 
хам 
у 
нисбатан 
тажрибали 
укитувчиларга 
топширилади.
Маърузанинг максади: укув фани буйича билимлар тизимини 
шакллантириш; илмий материалларни аргументларни келтириб 
баён 
этиш 
малакасини 
шакллантириш; 
касбий 
фикрлаш 
даражасини ва умумий маданиятни шакллантириш; дарслик ва укув 
кулланмаларида ёритилмаган янги билимларни баён этиш.
Маърузанинг вазифалари: ахборот (маълумот бериш) -
билимлар тизимини баён этиш; мотивацион - укув фани мазмунини 
узлаштиришга булган кизикиш ва булажак мутахассиснинг касбий 
мотивини 
уйготиш; 
у к у в
материалининг 
келажакда 
хам 
узлаштирилиши учун асос яратиш; тарбиявий таълим жараёнига 
онгли 
муносабатни 
шакллантириш, 
мустакил 
ишлаш 
ва 
мутахассисликни хар томонлама эгаллашга интилиш, укув фанига
13


кизикишни ривожлантириш, талабаларнинг тафаккурини фаол- 
лаштиришга кумаклашиш.
Сунгги йилларда машгулотларнинг маъруза методида олиб 
борилишига каршилик килувчиларнинг сони ортиб бормокда. 
Уларнинг фикрларига кура маърузанинг камчилиги, авваламбор, 
талабалар 
фаоллигининг 
етарли 
эмаслиги, 
улар 
томонидан 
маълумотларнинг етарлича ишланмаслиги 
талабалар ижодий 
фаолиятининг мавжуд булмаслиги, танкидий тафаккур, маълумот- 
ларни амалий куллаш ва мустахкам лашнинг сундирилишидадир.
Бирок тажрибаларнинг курсатишига кура, маърузадан воз 
кечиш 
талабалар 
тайёргарлигининг 
илмий 
даражасини 
пасайтиради. Шунинг учун хам маъруза худди аввалгидек, олий 
таълим муассасаларида укув жараёнини ташкил этишнинг асосий 
шакли булиб колиши табиий холдир.
Укув жараёнида таълимнинг маъруза шаклини бошка бир 
шаклдаги 
машгулот билан 
алиштиришнинг иложи булмаса, 
куйидагича бир катор вазиятлар юзага келади1:
- «янги укитилаётган курслар буйича дарсликлар мавжуд 
булмаган 
вазиятда 
маъруза 
-
асосий 
маълумот 
манбаи 
хисобланади;
- маълум бир мавзу буйича янги укув материали хали 
дарсликдан урин эгалламаганда ёки унинг булимлари эскирганда 
хам маъруза асосий маълумот манбаи хисобланади;
- дарсликнинг айрим мавзулари мустакил узлаштириш учун 
мураккаб булиб, маърузачи томонидан методик кайта ишланишини 
талаб этади;
- курснинг 
асосий 
муаммолари 
буйича 
карама-карши 
концепциялар мавжуд булганда маъруза уларнинг объектив 
ёритилиши учун мухимдир;
- маъруза 
талабаларнинг 
дунёкарашини 
шакллантириш 
максадида шахсий хиссий таъсир этиш талаб этилганда жуда 
мухим хисобланади ва хеч бир машгулот тури билан алмаштириб 
булмайди. 
Маъруза 
илмий 
мазмун 
билан 
уйгунлашиб, 
тингловчилар билан фикр, суз ва идрок орасидаги мувофикликни 
яратади. 
Маърузанинг хиссий таъсири 
ижтимоий 
фанларни 
укитишда мухим урин эгаллайди».

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish