Мутахассислик фанларини ущ1тиш


 Талабаларнинг мустакил ишлари



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/59
Sana23.04.2022
Hajmi3,47 Mb.
#575429
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   59
Bog'liq
Mutaxassislik fanlarini o\'qitish metodikasi

3.3. Талабаларнинг мустакил ишлари
«Консультация» лотинча 
consultatio — кенгаш, мухокама 
сузидан олинган. Консультация талабалар мустакил ишларига 
рахбарликнинг асосий шакли булиб, купрок индивидуал характерга 
эга. Зарур холларда, жумладан, фан буйича оралик, якуний 
назоратлар олдидан гурухда консультациялар утказилиши мумкин.
Талабаларнинг курс ва битирув-малакавий иши юзасидан 
консультациялар айникса, кимматлидир. 
Улар 
индивидуал 
машгулот характерини касб этади. Индивидуал ёки гурухда 
консультация савол-жавоб шаклида утиб, укитувчи шунчаки 
талабалар сураган ахборотни маълум килмасдан, балки сухбат ё 
илмий мунозара тарзида, эркин вазиятда угса, талабалар фикр 
билдиришга чучимаса ва узини тулаконли иштирокчи сифатида хис 
килса янада натижалирок булади.
Консультация утказишнинг педагогик тугри йулини танлаш 
учун талабалар берган саволлар характеридан келиб чикиш лозим. 
Бу саволларни куйидагича гурухдарга булиш мумкин10:
- мустакил ишни ташкил килиш ва методикага оид;
- кушимча манбаларни аниклаштиришга оид;
- у йки бу илмий маълумотларни, илмий-назарий коидаларни, 
янги тушунча ва вазифаларни хал килиш методларини аник­
лаштиришга оид;
- мазкур фан сохасидаги фаолиятни ташкил килиш мантики, 
методлари ва воситаларига оид.
М.Я.Виленский, П.И.Образцов, А.И.Уманнинг таъкидлашича, 
талабага хамма вакт хам батафсил, тугал жавобни бериш керак 
эмас. Кай типдаги савол берилганига боглик холда укитувчининг 
жавоби хам тулик булиши керак. Унутмаслик керакки, мутлако 
тайёр холда эмас, балки мустакил ишлаш натижасида эгалланган 
билимлар ёркин ва мустахкам булади.
10 Виленский М.Я., Образцов П.И., Уман А.И. Технологии профессионально­
ориентированного обучения в высшей школе. Педагогическое общество России. -М.,
2 0 0 4 .-С . 149.
51


Мустакил ишни ташкил килиш ва унинг методикасига оид 
саволларга тугал жавоб бериш максадга мувофик- Талабаларни уз 
иш режасини кандай тузиш, 
вактни тугри таксимлаш, бажа- 
риладиган ишларниг устуворлиги ва кетма-кетлигини аниклаш, 
ишида нималарга эътибор бериш лозимлигига ургатиш мухим.
Талабаларни адабиётлар билан ишлаш методларига, ишда 
асосий гоя ва коидаларни аниклаш, бир неча манбадан олинган 
маълумотларни 
тизимлаштириш, умумлаштириш методларига 
ургатиш керак. Индивидуал консультациялар урнини бу уринда х,еч 
бир иш шакли боса олмайди. Зеро, факат талаба билан шахсий 
мулокотдагина, талабанинг адабиётлар билан ишлаш хусусият- 
ларини, мавжуд хато ва камчиликларини тушунибгина, 
унинг 
муваффакиятсизлиги сабабларини аниклаш мумкин. Мухими, 
талабаларга зарур адабиётларни кандай излаш, интернет билан 
кандай ишлашни ургатиш. Шунингдек, олаларни расмийлаштириш, 
библиография тузиш коидалари хам тушунтирилади.
Худди шу тарзда тадкикотни олиб бориш боскичлари, унинг 
зарурий таркибий кисмлари ва бу фаолиятни ташкил килиш 
тамойиллари тушунтирилади.
Тавсия килинадиган адабиётлар ва кушимча манбаларга дойр 
саоллар хам укитувчининг тугал жавобини талаб килади. Чунки 
укитувчи талабани ишни бажариш давомида урганилиши зарур 
булган фундаментал ишлар, шунингдек, замондош тадкикотчи- 
ларнинг асосий асарлари билан борасида хабардор килади. Бу каби 
ахборотни 
ахборот-ресурс марказларидан ё интернетдан хамма 
вакт хам топиб булмайди.
У ёки бу илмий маълумотлар, илмий-назарий коидалар, янги 
тушунчаларни аниклаштиришга оид саволларга куп холларда 
тайёр, колаверса мукаммал жавоб бериш тавсия этилмайди. Талаба 
тавсия килинган маълумотнома ва илмий-методик адабиётларни 
укиганига, унинг саволи ишга совукконлик билан ёнлашиши, 
мустакил ишлашни хохламагани билан эмас, балки тушунишдаги 
кийинчиликлар билан богликлигига ишонч хосил килиш лозим. Бу 
холда тушунтиришни урганилган адабиётга таянган, тадкикот- 
чининг карашларини изохлаган холда олиб бориш керак. Талабага 
уни мустакил хулосаларга адабиётлар билан кейинги мустакил 
ишлашга олиб келадиган даражада ва керакли ахборотни бериш энг 
яхши вариант булар эди.
52


Них,оят, методологи к характердаги саволларга энг куп этибор 
каратиш талаб этилади. Айнан шу саволлар талабанинг кейинги 
фаолиятини, 
унинг 
муваффакияти 
ёки 
омадсизликларини 
белгилайди. Айни пайтда бу саволларни ёритиш тобора мураккаб 
саналади. Зеро улар талабанинг дунёкдраши билан боглик булиб, 
узок муддат изчил ишлашни талаб этади. 
Табиийки, талабага 
шунчаки ахборот бериш, методологик ёд олишни талаб килиш 
умуман етарли булмайди. 
Консультациянинг бу варианта олий 
таълим максадларига мос келмайди. Талабанинг танкидий ва 
ижодий тафаккурини ривожлантирмайди, унинг шахсини шакллан- 
тирмайди, пировардида материалнинг тулик ва катьий узлашти- 
рилишини таъминламайди. Методологик коидалар талабанинг 
шахсий эътикодига айланиши жуда мухим, бунга эса мантикий 
фактларни, амалий мисолларни келтириш билан эришиш мумкин. 
Бундан ташкари, бу холда хам талабанинг талаб этиладиган 
хулосаларга мустакил равишда келиши энг яхши вариант саналади.

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish