Musulmonlar uchun dunyodagi eng daxshatli joy. Bu yerda azon ta'qiqlangan

Musulmonlar uchun dunyodagi eng daxshatli joy.

Bu yerda azon ta'qiqlangan.

Har tarafda politsiyaga ko'zingiz tushadi.

5-6 ta politsiyachi oldimizga keldimi?

Umidjon: 6-7 tadir balki
Ular bizni idorga olib borishdi.

Bu insonni ko'ryapsizmi? Va bu? Yaxshilab e'tibor bering. Bu 2017-yilgi tasvir. Va bu esa 2019-yildagisi. Aynan o'sha joyda. Farq nimada deb o'ylaysiz?

Xitoyning Uyg'urlarga qarshi qonunlari: soqolni ta'qiqlash.

Farq soqolda edi, to'g'rimi?

Bu Xitoyning islomiy hududidagi masjid, 2011-yil.

Umidjon: Butun Sinzyan bo'ylab minglar uyg'urlar bu masjidga ibodat uchun kelishadi.

Bu lavha esa 2016-yildan

Bugun esa, 2019-yilda biz o'sha joyga keldik. Buyer ibodat uchun emas, faqat sayyohlar uchun va kirish uchun chipta xarid qilishingiz kerak.

Namoz mumkin emasmi?

Masjiga emas, fermaga sayr qilgan his qilasiz o'zingizni. Mayli, bunisiga bir qarang. Yopib tashlangan. Bunisichi? Bozorga aylantirishgan. Ammo, to'xtang. Namozxonlar qayerda?

Umidjon: Bu savol menga ma'qul emas (Yig'lagandek aytilsin)

Xitoydagi musulmonlar hududi, qaysiki taxminan 21 million musulmonlar yashovchi. Bu yer 70 yil avval Sharqiy Turkiston deb atalardi. Toki Xitoy bosib olib, kommunizm qurboniga aylantirmaguncha. Sababi esa hududning serib tabiiy resurslari va Xitoyni dunyo bilan bog'lovchi strategik joylashuv edi. Buyerni Sinzyan deb atashdi.

Xitoy tilidan, "Yangi hududlar" degan manoni anglatadi

Buyerga kelishdan oldin, arablar va boshqalarning YouTube videolarini tomosha qildim. Va ular ehtiyot bo'l va xonangdan tashqarida namoz o'qima deyishardi. Sinzyanda bo'lgan bir yigit shouda o'zi bilan sodir bo'lganlarini aytdi. Ro'za tutish ham man etilgan.

Umidjon: Men bu hudud haqida nima bilishlarini so'radim. Bu javoblar Instagramda "Sinzyan haqida nima bilasizlar" degan savolimga berilgan.

Umidjon: Men aviabilet sotib oldim, Urumchiga, Musulmonlar hududi potaxti. Hozir Ramazon oyi va men juda qiziqyapman. Ammo xavflar bor, uyerda holat yaxshimikin? Uyer XItoyning juda xatarli qismi.

Umidjon: Uyerda bo'layotgan narsalar rostmikin? Bugun biz dunyoning eng qattiq nazorat qilinadigan hududlaridan birini o'rganish uchun ketyapmiz .

Uchinchi shaxs: Borganda ehtiyot bo'l

Ichkaridagi holatni hukumat eng ko'p yashirishga urinadigan hududlardan biri. Demak bu yerda, noto'g'ri nimadir bo'lyapti, to'g'rimi? Nega barchasini sir saqlashga urinishyapti?
Bu yerga juda yaqin joyda, 1 milliondan ortiq musulmonlar saqlanadigan lager bor. 2018-yil noyabrida, hech kim bilmaydigan bu ma'lumot tarqala boshladi. Bu rasmlar sun'iy yo'ldosh orqali olingan.

3-shaxs: Yaxshilab qarang va bu ulkan komplek s qurilayotganini ko'rishingiz mumkin.

2 xafta oldin, Voks kanali bu haqida video tayyorlagan edi. Ko'rinishidan lagerni eslatib yuboradigan binoni ko'ryapsiza. Bu xibs lageri. Unda milliondan ortiq musulmonlar saqlanadi.

3-ovoz: Bu lager ichida Xitoy hukumati asosan musulmon bo'lgan 1 million Uyg'urlarni xibsda tutadi.

Bu ma'lumotlar aniqlangach, dalillar bilan bosim o'tkazilganda esa, ular bunga, bu lagerlar qayta o'qitish yoki ularning tili bilan aytganda kasbiy o'qitish markazlari ekanini iddao qilishdi.

Xitoylik: Bu markazlarda ta'lim berilmoqda.

Va ular Islomiy ektremizmning oldini olisharmish. Albatta, bularning bari bahona. Ammo men aniq ayta olamanki, xibs lagerlari mavjud. 100 %. Bu haqida gapirishdan h amma cho'chiydi.

Videoni boshlashdan avval bilishingiz kerakki, bu namozni, ro'zani, soqol o'stirish va hatto Assalomu Alaykum deyishni taqiqlovchi, muslimalarni xitoyliklarga turmushga chiqishga, cho'chqa go'shti yeyishga, spirtli ichimlik ichishga majburlaydigan mamlakat. Anglatadiki, musulmonlarni e'tiqodini tark etishga va naslini o'zgartirishga majburlashadi.

Yetib keldik. Xitoydamizmi?
Umidjon: Ha
Haliyama?
U: Ha hozir Xitoydamiz
Menga boshqacha tuyilyapti

Yetib keldik, endi AirBNBdam buyurtirgan uyimizga kiramiz. Politsiyachilar ko'p ekanmi?

U: Ha

Bu shahar dunyoning eng ko'p politsiya xodimlariga ega, eng ko'pi. Har burchakda politsiyachi yoki nazorata punktiga ko'zingiz tushadi.

Salom do'stlar, bugungi safarimiz Urumchi shahriga . U butun hududning poytaxti. O'sha huduhning nomi esa Sinzyan. U ko'p shaharlarni o'z ichiga oladi, va biz hozir Qozog'istondamizmi yoki Xitoy?

U: Xitoy, hali Xitoydamiz.

Buyer boshqacha, buyer Sharqiy Turkiston. Xitoy buyerni neft va boshqa resurslar uchun taxminan 100 yil oldin bosib olgan. Va buyerdagi til ham o'zgacha, ko'rayotganingizdek. Barcha lavhalar 2 tilda, Arabiysifat harflar, ammo men tushunolmadim.

Hozir, narsalarimizni joylashtirib oldik. Bu AirBNB. Bu yerda toj bor ekan. Bu Leo, Shanxaydan. Demak, biz hozir Katta bozorga boramiz. Kunni boshlaymiz, endigina yetib keldik, ammo boshlaymiz. Menimcha bu butun hudud xaritasi. Poyezd bor ekan. Pekindan buyergacha poyezd qurishganini bilarmidingiz? Odamlar o'zini Xitoydan uzoq his qilmasligi uchun. Buyerdagi aholi Xitoydan chiqib ketishga harakat qiladi.

Menimcha buyerda cho'l bo'lmagan. Tog'ning o'zginasi. Landshaft ajoyib. Ammo hudud yer usti unchalik ham tekis emas.
Zerikib qolmadingmi?
U: Yo'q

Xitoyliklar buyerga kelganda zavqlanishadi, chunki ular buyerni Xitoyga kirishiga qaramay boshqa mamlakat deb faraz qilishadi.

Ular xitoycha gapirishadimi?
U: Aaa, ha

Ular XItoycha va o'zlarining boshqa ona tilida gapirishadi.

ID karta kerak, aholi yashash hududiga kirish uchun. Yuzni tanish texnologiyasi orqali.

Biz hududga kirdik, juda ajoyib. Nazorat punktidan o'tdik, uyerda bizni bazadan tekshirishdi va passportimizni tekshirishdi. Buyerda masjid bor ekan. Va hudud to'laligicha Islomiy ko'rinishda.

U: Haliyam Xitoydamiz
Lekin menimcha unday emas hahaha

Hozirgacha bunga ishonmasdim, nimalar bo'lyapti. Gapirilmaydigan, sir saqlanadigan narsalar juda ko'p.

Yangi do'stim.

Ammo har tarafda osilib turgan Xitoy bayroqlaridan maqsad nima? Ular buyer Xitoyligini isbotlashga urinayotgandek go'yo.

Adashmasam, 1950-yil edi, Xitoy buyerni egallagan, va kommunizmni yoygan. Lekin bu yerdagilarga bu yoqmaydi, bu Islomiy o'lka, ular musulmonlar, turkiy xalq. Baxtimga, hech kim nima deyatganimni tushunmaydi.

Do'stlar, bu yer taomlari bilan juda mashxur. Qalaysiz?

Assalomu alaykum. Ularning ko'zida qo'rquvni ko'rish mumkin, negaligini bilmayman. Buyerda eng dong'i chiqqani, totlisi esa go'sht. Yo Xudoyim, qachon taomlanarkinmiz? Buyerda ro'za tutish rostan ta'qiqlanganmi?

Assalomu alaykum

U: Va alaykum assalom.

Men undan ro'za tutgani yoki yo'qligini so'raganimda, u tushunmadi. Xitoylik do'stim so'radi va u negadir ro'zador emasligini isbotlashga tushdi.

Chunki namoz o'qigan yoki ro'za tutgan, izsiz yo'qoladi.
Ular qayerda?
G'alati. Yanada g'alati narsa esa, men musulmonlar shahridaman, hozir Ramazon, namoz vaqti bo'ldi. Ammo hech kim namoz o'qimayapti. Odamlar masjid atrofida o'ynab yurishibdi, nimalar bo'lyapti?

Buyer ko'rinishidan ancha yaxshi.

Bu nima bo'ldi?

Bu Uyg'ur milliy kiyimi.

Rahmat, katta rahmaat.

Biz turgan hududda, 2ta masjid bor. Meni hayratlantirgan narsa, 4-5 soat ichida, azon aytilmadi. G'alati. Biz masjid oldidamiz, men uyerga kirib ko'rdim va o'qidimki, buyerda azon man etilgan. Tasavvur qilyapsizmi, taqiqlangan. Xitoy buyerdagi musulmonlarga nisbatan juda juda qattiqqo'l. Bunga bahonalari nima? Yana ektremizm yoki terrorizmga qarshi kurashayotganini bahona qilishadimi? Men musulmonlar qayerda saqlanayotganini bilishni istayman. Milliondan ortiq musulmonlar xibsda deyishgandi. Buyerdagi musulmonlar soni taxminan 21 million. Ba'zilar 100 million deyishadi, lekin men bu haqida o'qiganman, 21 million.

Biz nimalar bo'layotganini tushunish uchun bozordan chiqib ketmoqchi edik.
Bozordan chiqdik, va masjidlarni suratga olish uchun bordik. Va bizni politsiya ushladi. Masjidlar bor, ammo azonsiz, juda qayg'uli hol. Buyerdagi odamlar, inglizcha gapirisholmaydi.

Ular bizni bir necha marta tutib olishdi va "Suratga olmang, taqiqlangan" "Nimani videoga olding?" deyishdi. Videolarni titkilashdi, ammo biz xotira kartalarini yashirgandik.

Biz 4 ta masjid oldidan o'tdik. Barchasi yopiq. Buyerda umuman video olish ta'qiqlanadi, hatto tashqaridan ham.

U: Agar bizni surat yoki video olayotganimizni sezib qolishsa, telefon va kamerangni olib qo'yishadi. Politsiyachilar berkinib turgandek, bilib bo'lmaydi. Hech gap yo'qdek ko'rinishi mumkin, ammo sezdikki bir necha odamlar bizni kuzatishyotgan edi. Va har burchakda, bizni to'xtatishadi.

Ular masjidlarning lavhalarini o'chirishdi. Faqat masjidlar tushirilgan videolarnigina o'chirishdi.

Hozir nimalarni o'chirib tashlashdi?

U: Boya masjidlarni videoga olgandik, o'shani.
Faqat masjidlarni videolarini o'chirishdimi?
U: Ha
Nega?
U: Masjidlarni rasmga olishga ruxsat yo'q.
Nega?
U: Bilmadim.

Ular juda qo'rquvda, ular qonunga xilof nimadir qilib qo'yishdan qo'rqishyapti.

Xitoy bular haqida dunyoning bilishini istamaydi.

U ham mehnat lagerlari haqida eshitgan ekan, va buyerda, Xitoyda bu narsa haqida ko'pchilik gapiradi. Uyg'urlarni yana qayta o'qitishmoqchi. Ularda Xitoyliklar sifatlarini singdirishmoqchi. Ularning aslida Turkistonlik ekanini unuttirishmoqchi. A

Ayni vaqtda, lagerlar hali ham o'z joyida, va o'sishdan to'xtagani yo'q

Agar buyerliklardan, masalan, Turkiston bayrog'i yoki, o'lka nomi tushirilgan rasm topilsa, xibsga olinadi.

Oldimizga 5-6 ta politsiyachi keldimi?
U: 6-7 ta, balkim
Ha, ular bizni idoraga olib borishdi a?
U: Ha, biz aslida hech nima qilmadik. Ular biz masjidlarni rasmga oldik deb o'ylashdi, ammo unday qilmagandik.
Sinzyan so'zini manosi nima?
U: Yangi hudud
U qo'rqib turibdi. Unga muammo keltirib chiqarishimiz mumkin. Qo'rqma, bu video arab auditosiyasi uchun. Xitoychaga tarjima qilishmaguncha.

Endi kelganingizda, sezilmasligi mumkin. Ammo vaziyatni chuqurroq o'rganishni boshlasangiz, sizni darxol to'xtatishadi.

Uyga keldik. Bugun nimalar bo'ldi? Vaziyatni o'rganish uchun atrofni aylanar ekanmiz, biror mahalliy odamga yaqinlasholmadik. Hech kim biz bilan gaplashishni istamadi. Kelishimdan oldin shu haqida aytishgandi. Hech kim siz bilan gaplashmaydi. Hech kim bir biriga ishonmaydi. Hukumatga ishlaysiz deb o'ylashadi, shuning uchun gapirishdan qo'rqishadi.

Biz restorandamiz. Buyerdagi go'sht juda mazzali va halolligi uchun mashxur ekan.

Xitoydagi eng mazali halol go'sht. Ziravorlari ham g'aroyib. Oou, ziravorlar, Pokiston taomlarini eslatib yuboradi.

Sen buni tatib ko'r, ammo ziravorlari?

U: Juda yaxshi.

Bu go'shtning eng muhim jihatlaridan biri ziravorlar. Sir ziravorda, Mana bunday, botirib olasiz, Biz sizga Urumchi shahridagi milliy taomlarni ko'rsatyapmiz. Bu eng zo'ri, Xitoydagi eng zo'ri. Sharqiy Xitoyga borsangiz, ovqatdan ancha qiynalasiz. Xitoyda, ovqatlanish muammo, ammo buyerdagisi, bizning taomlardek.

Ertaga, biz yana bir shaharga bormoqchimiz, uyerni ko'rishga oshiqib ketyapman. Qashg'ar. Buyerda ko'rish mumkin bo'lgan narsalar ko'p emasdi. Faqat Katta bozorga boroldik. Hozir videolarni yuklab olyapman, chunki, ko'chaga chiq qanimizda, kimdir bizni to'xtatib videolarni o'chirib yuborishi mumkin. Bu yerdagi holat Fashist Germaniyasidagi yaxudiylar lagerlarga jo'natilishidan farq qilmaydi. 2019-yildamiz, odamlar xibsda saqlanyapti, va bu haqda hamma bexabar.