|
1.3Yozgi sogiomlashtirish tadbirlarini o'tkazish uchun sarf qilinadigan xarajatlar
Yozgi hordiq va sogiomlashtirish tadbirlari vazirliklar va idoralar tomonidan respublika byudjetida ijtimoiy-madaniy tadbirlarga ajratilgan mablagiar doirasida amalga oshiriladi. Binobarin, bu tadbirlarni o'tkazish uchun alohida smeta tuziladi.
Korxonalar qoshidagi maktabgacha taiim muassasalarida yozgi sogiomlashtirish tadbirlari rag'batlantirish fondi
Maktabgacha ta'limni tashkil qilish va boshqarish tamoyillari
Har qaysi sohani samarali idora etish, avvalambor, boshqarish tamoyil va mezonlari, usul va uslubiarining ilmiy asoslangani, qay darajada takomillashgani bilan belgilanadi. Shu bois ularning har birini tavsiflash, mohiyatini ifodalashga ehtiyoj tug'iladi.
Bu ustuvor tamoyillarga tayangan holda maktabgacha ta'lim tizimini boshqarishda quyidagi omillar alohida ahamiyat kasb etadi:
demokratik-xalqparvarlik asosida boshqaruv. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va Maktabgacha ta’lim tizimiga doir qonun hujjatlari asosida ishlarni tashkil etish;
yakkaboshchilik tamoyili - ma’lum maqsadga qaratilgan ish usuli bo'lib, maktabgacha ta'lim muassasalari yillik ish rejasini to'liq bajarishga qaratiladi;
hamkorlik tamoyili - barcha masalalarni jamoa a’zolari bilan birgalikda hal etishni nazarda tutadi;
4} aniqlik tamoyili - pedagogik, metodik va xo'jalik ishlarini ma'lum maqsadga qaratilgan holda aniq, puxta tashkil etish va bajarilishini tahlil qilish;
xo'jalikni boshqarish tamoyili - ish yuritishni to'g'ri tashkil qilish asosida smetadagi mablag'larni to'g'ri taqsimlash, uning bandlarini o'z vaqtida bajarilishi ustidan nazoratni olib borish;
tanqid va o'z-o'zini tanqid - rahbar va har bir xodimning o'z ishiga nisbatan talabchanlik bilan yondashish, mehnat va ishlab chiqarish intizomiga rioya qilish, bajaradigan ishlarga tanqidiy munosabat;
farqlash tamoyili - ishdagi ijobiy va salbiy jihatlarni va ilg'or ish tajribalarni ko'ra olish;
yangilikni his qila olish tamoyili - o'z ustida tinimsiz ishlash asosida ta’lim sohasidagi o'zgarish va yangiliklardan xabardor bo'lish, zamonaviy axborot-kommunikatsiya va ilg'or
pedagogika texnologiyalarni o'zlashtirish va ish faoliyatida qo'llay olish.
Maktabgacha ta'limni tashkil etish va unga rahbarlik qilish sohasining metodologik asosini O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, «Ta'lim to'g‘risida»gi qonun, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, «Maktabgacha ta’lim to'g'risida»gi konsepsiya va nizomda ko'rsatib berilgan maqsad va vazifalar tashkil etadi. Shu bilan birga, maktabgacha ta’lim muassasasi mustaqil ravishda o'z faoliyatiga taalluqli masalalar yuzasidan, qonunchilikka va pedagogik tamoyillarga zid bo'lmagan har qanday qarorlar qabul qilishga haqlidir.
Tamoyil - biror bir sohada, jumladan, ta'lim sohasida ilmiy- amaliy jihatdan asoslangan xulosalar, erishilgan natijalar.
Boshqarish usuli - boshqaruv subyektining (bizning holatimizda bu - maktabgacha ta'lim boshqaruvi idoralari, muassasa rahbariyati va h.k.) muayyan maqsadlarga erishishni nazarda tutgan holda boshqaruv obyektiga (bizning holatimizda bu - maktabgacha ta’lim muassasasi, tarbiyalanuvchilar va h.k.) ta’sir etish usul hamda vositalarining majmuyi.
Boshqarishning psixologik uslublari - bu shaxsning mustahkam psixologik xislatlari - diqqat, idrok, tafakkur, sezgi, ong orqali boshqarish uslublari majmuyi.
Bu tushunchalar o'zaro bir-birlari bilan uzviy bog'liq bo'lib, bularning barchasi kishilar o'rtasidagi munosabatlarda kuzatiladi.
Bugungi kunda jamiyat hayotining barcha sohalarida, shu jumladan, boshqarish jarayonida zamonaviy axborot- kommunikatsiya va innovatsiya texnologiyalari tatbiq etilib, ularga tayangan yondashuvlar qaror topmoqda.
Boshqarish usulining eng muhim belgilaridan biri uning ilmiy yondashuvga tayanishida namoyon bo'ladi. Zero, bugun boshqaruv jarayonini ilmiy asosda tashkil etmasdan uning izchilligi va samaradorligini tasavvur etib bo'lmaydi.
Albatta, rahbar shaxs muayyan sohani, korxona yoki
tashkilotni samarali boshqarishi uchun, avvalo, yetarli malaka va bilim, rahbarlik salohiyati, ko'plab ma'naviy-axloqiy xislat va fazilatlar sohibi bo'lishi darkor. Ta’lim sohasi, jumladan, maktabgacha ta'lim muassasalarini boshqarish ham bundan istisno emas.
Ushbu muassasalardagi boshqaruv faoliyatida nazariy bilim va amaliy tajriba va ko'nikmalarni o'zaro uyg'un holda qo'llash ta'lim-tarbiya bilan bog'liq masalalarni talab darajasida hal etish, bu jarayonda foydalaniladigan usul va uslublarni uzluksiz takomillashtirib borish, umuman olganda, maktabgacha ta’lim- tarbiya tizimini yanada rivojlantirishga xizmat qiladi.
Shu ma'noda, kadrlar tanlash, tayyorlash, malakasini oshirish barobarida ularning rahbarlik salohiyati va ma'naviyatini yuksaltirish g'oyat muhim ahamiyat kasb etadi.
Munozara texnologiyasi
Munozara qatnashchilariga eslatma:
Munozara - masalani hal etish, yechish usul va uslublarini izlab topishga qaratilmog'i lozim.
Ko'p gapirmasdan, boshqalarning so'zlashiga imkon ber!
Maqsadga erishish yo'lida hissiyotlaringni jilovlab, pishiq- puxta o'ylagan holda so'zla!
Raqiblarning fikr-mulohaza va dalillarini diqqat bilan tingla!
Raqiblarning fikr-mulohazalariga tanqidiy munosabatda bo'l!
Munozara mavzusi doirasidan chetga chiqmagan holda fikrlaringni bayon et!
Munozara ni boshqarish subyektlari
Boshlovchi - munozarani oqilona olib borish, ishtirokchilar tomonidan javoblarning asoslanishi, atama va tushunchalar- ning o'rinli qo'llanganini izohlab boradi, ishtirokchilar
o'rtasidagi muloqotni, taqdimotlar taqsimotini to'g'ri boshqaradi.
Taqrizchi - tomonlarning ma'ruzalarini yo'nalishlar bo'yicha tahlil etib, masalaning dolzarbligi, aniq qo'yilgani, ilmiy jihatdan asoslanishi, fikr-mulohazalarning mantiqiyligi hamda xulosalarning asosli va to'g'riligini baholab boradi.
Raqib - munozarada ishtirok etadigan bir guruhga muxolif bo'lgan boshqa guruhyoki guruh a'zosi. U asosiy ma'ruzachining mulohazalarini quruq tanqid qilish bilan cheklanmasdan, uning qarashlaridagi zaif yoki xato tomonlarini ko'rsatib berish hamda o'zining fikrini asoslab berishga intiladi.
Ekspert - munozara jarayoni, jumladan, munozara ishtirokchilari tomonidan bildirilgan barcha fikr-mulohazalar, ilgari surilgan xulosalar, taklif va tavsiyalarning izchilligi, haqqoniyligi va samaradorligini baholaydi.
Munozara o'tkazish reglamenti
Boshlovchi ma’ruza mavzusi va ma’ruzachilarning taqdimotlarini e'lon qiladi.
Ma’ruza 5 daqiqa davom etadi.
Taqrizchiga 2 daqiqa ajratiladi.
Raqib tarafga ma'ruza mavzusi bo'yicha fikrlarini bayon etish uchun 1-3 daqiqa beriladi.
Yalpi muhokama 5-10 daqiqa davom etadi.
Tayanch tushunchalar:
Jamoat muassasalari - aholining iqtisodiy-ijtimoiy, madaniy-maishiy, ta'lim-tarbiyaviy va boshqa sohalardagi talab-ehtiyojlarini qondirishga yo'naltirilgan davlat tomonidan tashkil etiladigan muassasalar.
Tarmoq normativlari - tarmoq doirasida ishlab chiqilgan me'yorlar.
Istiqbol reja - uzoq muddatga mo'ljallab tuziladigan reja.
BOB. MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASALARI VA ULARNI TASHKIL ETISH
Do'stlaringiz bilan baham: |
