Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etilayotgan mavzular

Metallarning yemirilishi

Yangi donachalarning hosil bo`lishi va dislokatsiya zichligining beqaror kamayishi metallda yig`ilib kolgan ichki kuchlanishlarni kamaytirishgn olib keladi.

Etarli darajada deformatsiyalangan metallar termik tozalikka ega bo`lsa, rekristalizatsiya topilgan 0,4 Ter boshlanadi (a. A. Botsvar qoidasi bo`yicha). Agar metall juda toza bo`lsa, rekristallanish boshlanishi to (0,1-0,2) T<sub>er</sub> tushishi mumkin. Metall qattiq qotishmalari uchun (0,5-0,6) T<sub>er</sub> gacha ko`tarilishi mumkin.

Naklyop holatila metallni to`la qizdirish uchun uni ancha yuqoriroq temperaturagacha qizdirish kerak. Ana shu rekristalizatsiya katta tezlikda boradigan jarayonga rekristallizatsion yumshatish deb ataladi.Birlamchi rekristalizatsiya tamom bo`lgandan keyin, qizdirishni davom ettirsak, mayda yangi paydo bo`lgan domachalar eski donachalar hisobiga o`sadi. Bunday protsessga yig`uvchi rekristalizatsiya deb ataladi Donachalarning o`sishiga asosiy sabab, juda katta deformatsiyalangan yuza anergiyasi kamayishi deb qarash kerak.

Metallarii plastik deformatsiyalash sovuqlayin va qizdirib bajarish mumkin. Bu qizdirish temperaturasiga bog`liq. Agar deformatsiyalash uchun qizdirish temperaturasi rekristallanish temperaturasidan past bo`lsa, sovuqayin plastik deformatsiyalash, agar katta bo`lsa, issiqlayin plastik deformatsiyasi deb ataladi.

Nazorat savollari.

1. Qaytish va poligonlash orasidagi farq nimada?

2. Rekristallanish temperaturasi nimaga bog`liq?

3. Birlamchi va yig`uvchi rekristallanish temperaturasi va strukturasi orasidagi farq?

4. Sovuqlayin plastik deformatsiyalanish metall strukturasi va xossalari qanday?

5. Qizdirish, issiq-deformatsiya deb nimaga aytiladi?