Mustaqil qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatelli elektr yuritmalarda elektromexanik o‘tkinchi jarayonlar

8- misol. П-51 rusumli mustaqil qo‘zg‘atish chulg‘amli o‘zgarmas tok dvigateli quyidagi pasport ma’lumotlariga R_n = 11 kW, U = 220 V, I_n = 59 A,


6.7- rasm. Mustaqil qo‘zg‘atishli dvigatelni reostatsiz
ishga tushirganda tok va tezlikning o‘tkinchi tavsifi.
1 — nisbiy birliklarda tok egri chizig‘i; 2 — tezlik.
n_n =  3000 ayl/min (w_n = 314 rad/s), J = 0,0873 kg•m², h_n = 0,845 ega bo‘lib, ikki pog‘onali ishga tushirish reostati yordamida ishga tushiriladi.

Agarda M_q = 0, 5 M_n va mos ravishda yuklama statik toki I_s = 0,5 I_n bo‘lsa, ishga tushirilayotganda w = f (t) va i = f (t) grafigi hisoblab qurilsin.

Yechimi: dvigatelning nominal qarshiligi


Yakor qarshiligi
R_y = 0,5(1-0,845)3,73 = 0,288 W.
Ishga tushirish qarshiligini grafik usulda hisoblaymiz (6.8- rasm). Maksimal ishga tushirish tokini
I₁ = I_maks = 2 I_n = 118 A deb belgilaymiz.
Ikki pog‘onada ishga tushirish uchun grafik usulda minimal ishga tushirish (qarshilikni chiqarish) tokini tanlaymiz:
I₂ = I_min = 0,78 I_n = 46 A
6.8- rasm bo‘yicha ishga tushirish qarshiligini aniq­laymiz:
R_pl = 0,3•3,73 = 1,11 W;
R_p2 = 0,12•3,73 = 0,45 W.
Dvigatel koeffitsiyenti:




O‘tkinchi jarayon grafigini quyidagi tenglamalar asosida hisoblaymiz:
w = w_q + (w_bosh- w_c) e^-t/TM,

i = I_q + (I_bosh- I_c) e^-t/TM.

Birinchi ishga tushirish pog‘onasi uchun:

w = w_q1 + (0- w_q1) e^-t/TM,
i = I_q + (I₁- I_q) e^-t/TM.
Yakor zanjirining to‘liq qarshiligi:
R₁ = 0,288 + 1,11 + 0,45 = 1,848 W
Elektr mexanik vaqt doimiysi:


I_q = 0,5 I_n = 0,5•59 = 29,5 A toki mos keladigan turg‘un tezlik 6.8- rasmga muvofiq w_q1 = 254 rad/s.

6.8- rasm. Ishga tushirish reostatlarini hisoblashga

doir grafik.

Birinchi ishga tushirish pog‘onasi uchun hisoblash formulalari quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
w = 341-341e^-t/0,39;
i = 29,5 + (118-29,5)e^-t/0,39 = 29,5 + 88,5 e^-t/0,39.
Birinchi pog‘onada ishga tushirish vaqti:

Hisoblash formulalariga t ning t = 0 dan t = 0,62 s gacha bo‘lgan qiymatlarini qo‘yamiz.

Hisoblash natijalarini 4- jadvalda kiritamiz.

1. 
   jadval
   

l

Ikkinchi ishga tushirish pog‘onasi uchun o‘tkinchi jarayon tenglamasi:

w = w_q2 + (w₂- w_q2) e^-t/Tm2,
i = I_q + (I₁- I_q) e^-t/Tm2.

Yakor zanjiri qarshiligi:

R₂ = 0,288 + 0,45  = 0,738 W

Elektr mexanik vaqt doimiysi:

O‘rnatilgan tezlik w_c2 = 308 rad/s.

Ikkinchi pog‘onada ishga tushirish vaqti:

Ikkinchi pog‘ona uchun hisoblash formulalari:
w = 308 + (203-308)e^-t/0,16=308-105e^-t/01,6