Mustaqil o'zbekistonning bmtga qabul qilinishi, uning tarixiy ahamiyati

Tashkilot tarkibi
BMTning oltita bosh organi Nizom bilan tasdiqlangan, ular qo'yidagilar:
Bosh assambleya, Xavfsizlik kengashi, Iqtisodiy va Ijtimoiy kengash, Vasiylik kengashi, Xalqaro sud va Kotibiyat. Shu bilan birga BMT OILASI bir muncha kengroq, u 15 muassasa va bir kancha dastur, organlarni o'z ichiga oladi.
Bosh assambleya
Asosiy maslahat organi hisoblanadi. U barcha a'zo davlatlar vakillaridan tarkib topgan bo'lib, unda har bir davlat bir ovozga ega.
Xavfsizlik kengashi
Xavfsizlik kengashi xalqaro tinchlik va xavfsizlikni SAqlash uchun Nizomga muvofik bosh ma'suliyatni o'z zimmasiga oladi.
Kengash 15 a'zodan iborat: 5 doimiy a'zo - Xitoy, Fransiya, Rossiya Federasiyasi, Buyuk Britaniya va Qo'shma Shtatlardan va Bosh assambleya tomonidan ikki yil muddatga saylangan 10 a'zodan iborat.
Kengashning har bir a'zosi bir ovozga ega. Rasmiy masalalar 15 a'zodan kamida 9 tasi ovoz bergandagina qabul qilinadi. Doimiy a'zolar “veto” huquqiga ega.


Iqtisodiy va Ijtimoiy kengash
Iqtisodiy va Ijtimoiy kengash BMTning iqtisodiy va ijtimoiy faoliyatini koordinasiya qilish bo'yicha bosh organ sifatida Nizom bilan tasdiqlangan, shu bilan birga u BMT maxsus muassasalari va institut faoliyatini bir oiladek yuritib turadi. Kengash uch yil muddatga saylangan 54 a'zodan iborat. Qarorlar ko'pchilik ovoz bilan qabul qilinadi. Kengashning har bir a'zosi bir ovozga ega.
Vasiylik kengashi
BMTning asosiy organlaridan biri hisoblanadi. U nizomga muvofik vasiylik tizimiga kiruvchi xududlarni nazorat qilish uchun o'n bir dastlabki vasiylik xududlari aholisi turmush sharoitini yaxshilash maqsadida tuzilgan bo'lib, bu xududlar taraqqiyotini o'z o'zini boshqarishga va mustaqillik sari yo'naltirdi. Vasiylik kengashi Xavfsizlik kengashining doimiy besh a'zosidan, ya'ni Xitoy, Fransiya, Rossiya Federasiyasi, Buyuk Britaniya, va Qo'shma Shtatlardan tashkil topgan. O'tgan davr mobaynida vasiylik xududlarida mustaqil davlatlar tashkil topgan. 1994 yil oxiri AKSH boshqaruvida bo'lgan Tinch okeanidagi orollari nisbatan bitim bekor qilindi.
Vasiylik kengashi o'zining ish yuritish qoidalarini o'zgartirdi. Xozirgi vaqtda zarurat tug'ilganda to'planadi.


Xalqaro sud
Niderlandiyaning Gaaga shahrida faoliyat ko'rsatadi. Sud a'zo davlatlar o'rtasidagi hukukiy nizolarni yechadi. Sudga alohida kishilar murojaat qilishlari mumkin emas.
Sud Bosh assambleya va Xavfsizlik alohida alohida xolda ovoz berish yo'li bilan saylangan 15 sudyadan iborat. Sudlar fuqoroligiga qarab emas, malakasiga qarab saylanadi. Sud tarkibida bir mamlakatning ikki fuqorosi bo'lishi mumkin emas. Sudyalar 9 yilga saylanadi. Qayta saylanishi mumkin.