|
Iqtisodiy jihatdan faol aholi - mamlakat aholisining ta'minlovchi qismi ish kuchi(ish bilan band + ishsiz). band - daromad keltiradigan kasbga ega bo'lish. Ishsiz - 16 yoshdan katta, yo'q edi yaqin vaqtlar ish, uni izlash bilan shug'ullanadi, uni boshlash uchun tayyor edi. Iqtisodiy nofaol aholi - ishlamaydigan va ish izlovchilar(bolalar, uy bekalari, talabalar va boshqalar).
Yoshi va bandligi bo'yicha taqsimlash.
1. Mehnatga layoqatli aholi = C+D+E+F
2. Mehnatga layoqatli aholi = V+D+E
3. Mehnat resurslari = B+C+D+F+W+H
4. Iqtisodiyotda band bo'lganlar = B + C + F
5. Ishsizlar = G+G
6. Iqtisodiy faol = B+C+D+W+W
7. Iqtisodiy nofaol = A + D + E + I
7.1 Iqtisodiy nofaol mehnatga layoqatli aholi = D+F
7.2 Iqtisodiy faol bo'lmagan mehnatga layoqatli bo'lmagan aholi = A+I
8. Mehnat resurslari \u003d 6 + 7.1 -D
1. Aholining mehnat qobiliyati dagi mehnatga layoqatli aholining ulushidir umumiy quvvat.
2. Mehnatga layoqatli yoshdagi aholining bandlik darajasi mehnatga layoqatli aholining mehnatga layoqatli aholi tarkibidagi ulushi.
3. Umumiy aholining bandlik darajasi– ish bilan band aholining umumiy sonidagi ulushi.
4. Mehnatga layoqatli yoshdagi aholining bandlik darajasi.
5. Umumiy yuk koeffitsienti- mehnatga layoqatli yoshdagi 1000 kishiga to'g'ri keladigan mehnatga layoqatlilar soni.
6. Ishchi kuchini almashtirish darajasi- mehnatga layoqatli yoshdagi 1000 kishiga to'g'ri keladigan bolalar, o'smirlar soni.
7. Pensiya yuki nisbati- mehnatga layoqatli yoshdagi har 1000 kishiga to'g'ri keladigan pensionerlar soni.
8. Ishsizlik darajasi iqtisodiy faollar orasida ishsizlar ulushidir.
9. Iqtisodiy faollik darajasi iqtisodiy faol aholining umumiy aholi sonidagi ulushidir.
Mehnat salohiyatining tashuvchilari mehnat resurslari hisoblanadi. Ular mehnatga layoqatli yoshdagi mehnatga layoqatli aholi soniga asoslanadi. Xalqaro mehnat tashkiloti (XMT) tavsiyalarida chegaralar mehnat faoliyati aniqlanmagan. Demak, mehnatga layoqatli (mehnatga layoqatli) yosh har bir davlat sharoitini hisobga olgan holda qonun bilan belgilanadi.
Inson resurslarini boshqarish izchillikda amalga oshiriladigan, mantiqiy asoslangan, tashkilotning o‘ziga xos resurslarga ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan tashkiliy chora-tadbirlar sifatida izlash, tanlash, rivojlantirish, o‘qitish, baholash, attestatsiya qilish, motivatsiyalash, mehnatni rag‘batlantirish, tashkiliy rivojlantirish va karerani boshqarish vositasida amalga oshiriladi. Hozirgi sharoitlarda aytib o‘tilgan funksiyalar innovatsion texnologiyalarni qo‘llash asosida, turli axborot resurslari, jumladan, INTERNET-global tarmog‘i resurslarini jalb qilgan holda amalga oshiriladi.
Globallashuv jarayonlarini kengaytirish yagona jahon tarmoq bozor iqtisodiyotini shakllantiradi. Globallashuv tarqalishining muhim belgilari inson resurslari bilan ta’minlash sohasida raqobatning kuchayishi, inson kapitalini, iste’dodlarni va intellektual salohiyatini boshqarish zarurati hisoblanadi.
Globallashuv ta’sirining yaqqol namoyon bo‘lishi ko‘rinishlaridan biri inson resurslarini shakllantirish va ularni keyinchalik boshqarishda muhim innovatsion vositaga aylanadigan ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish amaliyotining keng tarqalishidir. Ijtimoiy tarmoqlar zamonaviy jamiyat hayotining ajralmas qismiga aylandi. Ularning yordami bilan tilga oid, geografiy va professional to‘siqlar yo‘q qilindi, mehnat bozorida, tashkilot sharoitida inson resurslarini boshqarish jarayoni faollashdi va umuman kadrlar sohasida bir qator o‘zgarishlarni keltirib chiqardi.
Zamonaviy tashkilotlar keng miqyosdagi tashkiliy muammolarni hal qilish uchun ijtimoiy tarmoqlardan: ichki muhitda aloqa kanallarini qurish uchun ham, tashqi aloqa vositasi sifatida ham faol foydalanmoqda. O‘z faoliyatini ijtimoiy tarmoqlarda samarali rivojlantiradigan tashkilotlar inson resurslarini topish va jalb qilishda aniq raqobatdosh ustunliklarga ega bo‘ladi. Bundan tashqari, ijtimoiy tarmoqlar maxsus virtual makonni yaratishga imkon beradi. Unda insonlar shaxsiy va kasbiy masalalar bo‘yicha bir-biri bilan muloqot qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bu ularning ishbilarmonlik muhitiga qo‘shilish darajasini oshiradi, turli xil vazifalarni hal qilish uchun sa’y-harakatlarni birlashtirishga yordam beradi. Yuqori darajadagi hamjihatlikni va jamoaning birligini ta’minlaydi. Shunday qilib, ijtimoiy tarmoq ham tashkilot ichidagi psixologik iqlimni shakllantirish vositasiga aylanib bormoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
