Musiqa nazariyasi

 
3. Oratoriya – 
solo ovozlari, xor va orkestr (organ) uchun musiqiy-
dramatik asar bо‘lib, operdan farqli о‘laroq konsert sharoitida yoki cherkovda ijro 
etishga mо‘ljallangandir (italyancha 
oratorio
va kechki lotincha
Oratorium
– 
ibodat xonasi, lotincha
oro
- gapiraman, yolvoraman).
 
Oratoriya kо‘plab qirralari (asar ichida tugal nomerlar: uvertyura, ariya, 
duet, xorlarning mavjudligi) bilan operaga о‘xshash, ammo sahna emas, konsert 
ijrosi uchun mо‘ljallangan.

---

114 
Oratoriya taxminan opera bilan bir vaqtda yuzaga kelgan va cherkov 
musiqasini dramalashtirish natijasi sanaladi. О‘tgan asrlarda kо‘plab oratoriyalar 
uchun syujet asosi sifatida injil kitobidan ilohiy matnlar, diniy afsonalar 
tanlangan.
Xristos (Iso payg‘ambar) azoblarini tasvirlaydigan
oratoriyalar
“
Iztirobla
r” (Passionlar) deb ataladi. Oratoriyani tashkil etadigan qism shakllari 
xudi opera shaklidagi kabi rang-barang bо‘ladi.
Zamonaviy musiqada oratoriya janri ancha erkin talqin qilinadi. Biroq 
oratoriyaning majburiy belgilari – mavzuning ijtimoiy ahamiyatliligi, asar 
hajmining monumentalligi, xorning asosiy ifodaviy ibtido sifatidagi ishtiroki –
saqlanib qoldi.
 
4.Kantata 
(italyancha cantare – kuylamoq sо‘zidan) 
– 
kо‘p qismli 
tantanavor yoki hikoyali-epik xarakterdagi vokal-cholg‘u asari. Kantata
oratoriyadan kichik hajm bilan farq qiladi. Kantatada syujetning dramatik ishlovi 
mavjud emas. Mazmuniga kо‘ra cherkov va dunyoviy kantatalar farqlanadi.
Cherkov kantatalari ibodat chog‘ida ijro etiladi. Dunyoviy kantatalar konsert 
ijrosi uchun mо‘ljallangan.
Kantatalar bir-biridan ajratilgan yoki uzluksiz ketma-ketlikda keladigan bir 
necha qismdan iborat.