Kamoliddin Binoiy
Linked citation goes here
Binoiy (taxallusi; asl ismi Kamoliddin Ali Muhammad Sabz) (1453, Hirot — 1512, Qarshi) — shoir, musiqashunos, tarixchi. Forsiyda ijod qilgan.
1487 yilgacha Hirotda adabiyot, sheʼr ilmi, insho, musiqa va tarix fanlarini oʻrgangan. Navoiy uning "bagʻoyat qobiliyati bor"ligi, xatga ishq paydo qilgani, musiqaga mayl koʻrgizgani va "xele ishlar tasiif" qilganini aytgan ("Majolis unnafois"). B. 1487-yilda Tabrizga ketgan, u yerda Xurramiy, Ogahiy, Mazhariy, Ruhiy, Qozi Isolar bilan muloqotda boʻlgan. 1491 yil Hirotga qaytgan, 1495 yilda Samarqandga kelgan.
Return to Exhibit
Naqshbandiy
Linked citation goes here
Naqshbandiya (Naqshbandiylik) — tasavvuf tariqatlaridan biri. Bahouddin Naqshband asos solgan.
Naqshbandiya xojagon tariqati negizida paydo boʻlib, Yusuf Hamadoniy, Abduxoliq Gʻijduvoniy, Ahmad Yassaviy qarashlarini omuxta etdi, ularga yangi ruh berib rivojlantirdi. XV—XVIII asrlarda savdo va hunarmandchilik bilan shugʻullanadigan shahar aholisi hamda koʻchmanchi chorvador aholi orasiga keng yoyildi. Naqshbandiya taʼlimotining asosida "koʻngil xudoda boʻlsin-u, qoʻl ish bilan band boʻlsin" ("dil ba yoru, dast ba kor") shiori yotadi. Naqshbandiyada pir-u muridlik qoidalari hiyla osonlashtirilgan, sirtdan turib eʼtiqod qoʻyish, imon mustahkamligi, Haqtaologa sidqidildan itoat etish, ixlos va maʼnaviy kamolot asosiy oʻrin egallaydi. Rasm-rusumlar, odatlarni koʻr-koʻrona ado etish, riyo, soxta dindorlik qoralanadi. Axloqiy poklik, qanoatli, sabrli boʻlish, ixtiyoriy faqirlik bilan Allohga intilish yuksak fazilat hisoblanadi.
Return to Exhibit
Zamaxshariy
Linked citation goes here
Abulqosim Mahmud az-Zamaxshariy 1075-yilda Xorazmning Zamaxshar qishlogʻi (hozirgi Xorazm viloyati Qoʻshkoʻpir tumanida) da dunyoga kelgan. Ilmga boʻlgan chanqoqlik uni Buxoro, Marv, Nishopur, Isfahon, Shom (Suriya), Bagʻdod, Hirot va Makkada hayot kechirib, arab tili va adabiyotini, diniy ilmlarni, xattotlik sanʼatini, arab maqollari va urf odatlarini chuqur oʻrganshiga sabab boʻladi. U mintaqa georafiyasiga doir maʼlumotlar toʻplaydi. Mahmud az-Zamaxshariy turli soha ilmlariga doir 50 dan ortiq asar yozib qoldirdi. Ayniqsa uning arab tili fonetikasi va morfologiyasiga bagʻishlangan „Al-Mufassal“, Qur’oni Karim tafsiriga(sharh) oid „Al-Kashshof“ asari butun musulmon olamida mashhurdir. Mahmud az-Zamaxshariy „Jorulloh“ („Ollohning qoʻshnisi“), „Arab va gʻayri arablar ustozi“, „Xorazm faxri“ kabi sharafli nomlar bilan ulugʻlangan. Qohiradagi mashhur Al-Azhar diniy dorulfununining talabalari hozir ham „Al-Kashshof“ asosida Qur’oni Karimni oʻrganadilar. Zamaxshariy 1144-yilda Xorazmda vafot etgan. 1995-yilda Oʻzbekistonda uning 920 yilligi keng
Return to Exhibit
Do'stlaringiz bilan baham: |