Murtozayev. J. F

Ishlabchiqarishasbob-uskunalarigaqo‘yiladiganxavfsizliktalablari.
Umumiy talablar.

1. 
   Asosiy va yordamchi uskunani tegishli texnik hisoblarga ega bo‘lgan poydevor va asoslarga o‘rnatish, moslash va ishonchli tarzda mahkamlash kerak.
   
2. 
   Uskunani montaj qilish ishlab chiqaruvchi zavod loyihasi va yo‘riqnomasiga mos holda bajarilishi zarur.
   
3. 
   Uskunani montaj qilish paytida loyihani ishlab chiqqan tashkilotning ruxsatisiz chizmalarga o‘zgartirish kiritish yoki undan chetga chiqishga ruxsat etilmaydi.
   
4. 
   Uskunani demontaj qilish vaqtida uning elektr yuritmasi elektr tokidan uzib qo‘yilishi, yuritma tasmalari echib olinishi, ishga tushirish qurilmalariga esa «Ishga tushirilmasin — odamlar ishlayapti!» deb yozilgan plakatlar osib qo‘yilishi lozim.
   
5. 
   Uskunani elektr tarmoqqa ulash va ishga tushirish faqat hamma himoya va saqlash qurilmalari o‘z joyiga o‘rnatilgandan keyin mas’ul
   

xodim ruxsati bilan amalga oshiriladi.

6. 
   Yaroqsiz uskunada ishlash mumkin emas. Uzoq vaqt ishlatilmagan va yaroqsiz uskuna barcha energiya eltgich va texnologik quvuro‘tkazgichlardan (elektr kuchlanishi, siqilgan havo va hokazolar) uzib qo‘yilishi lozim.
   

Saqlovchivablokirovkalovchiqurilmalargabo‘lganxavfsizliktalablari.

1. 
   Dastgohlarning detallari sinmasligi va xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarga jarohat etkazmasligi uchun dastgohlar ortiqcha yuklanishdan saqlovchi qurilmaga ega bo‘lishi lozim.
   
2. 
   Dastgohlarning jihozlari o‘z-o‘zidan pastga tushib ketishini oldini oluvchi qurilmalarga ega bo‘lish lozim.
   
3. 
   Mexanizatsiyalashgan yoki avtomatlashgan usulda mahkamlanadigan dastgohlarda ishlovberish jarayoni faqat detal mahkamlanib bo‘lgandan so‘ng ishga tushishini ta’minlaydigan blokirovka qurilmasi bo‘lishi lozim.
   
4. 
   Avtomat va yarim avtomatlar, ularda ishlovberish hududi ochiq holatda ish bajarilganda jarohatlanish yuz bermasligi uchun blokirovka tuzilmasiga ega bo‘lishi,
   

						Varoq
O’zg	. Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

ular avtomatik ish sikli himoya qurilmasi faqat yopiq bo‘lganda ishga tushishini ta’minlashi lozim. Dastgohlarda operatsiyalar bajarilayotgan vaqtda detal yoki asbob aylanishi tufayli jarohatlanish mumkin bo‘lsa, dastgohlarda shpindel o‘chirilgan zahoti uni avtomatik tarzda to‘xtatadigan qurilma bo‘lishi kerak. Dastgohni sozlash paytida saqlovchi blokirovka qurilmalarini o‘chirish imkoniyati ko‘zda tutilishi kerak. Uzoqdan turib yoki avtomatik tarzda ishga tushiriladigan uskunada ogohlantiruvchi «Ehtiyot bo‘ling, avtomatik tarzda yurgiziladi!» degan belgi va yozuvlari bo‘lishi lozim. Moylash, gidravlik va pnevmatik yuritmalar bilan ishlashda xavfsizlik talablari. Dastgohlar markaziy moylash tizimi bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Moy to‘ldirilgan idishlar dastgoh bo‘yalgan rangdan keskin farq qiluvchi rangga bo‘yalishi lozim. Moylash qurilmalarining konstruksiyasi mufta va tormoz uskunalarining friksion yuzalariga moy tushishiga yo‘l qo‘ymasligi zarur. Dastgohga o‘rnatilgan moy, moylarni sovutish suyuqligi va texnologik jarayonda ishlatiladigan suyuqliklar atmosfera bilan tutashgan bo‘lishi va ularga suv, qirindi va chang tushishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun qopqoqlar bilan zich yopilishi lozim. Moy to‘ldirilgan idishlarni tozalashda, yuvish va zararsizlantirish ishlari texnologik suyuqliklar har bir almashtirilishidan oldin amalga oshirilishi kerak. Dastgoh yuzalaridan qirindilarni qo‘l bilan olib tashlash uchun ishlovchilar maxsus supirgich va ilgaklar bilan ta’minlanishi kerak. Ilgaklarning dastalari silliq, quloqchalarsiz bo‘lishi kerak. Qo‘lga qirindi jarohat etkazmasligi uchun ilgak himoya ekrani bilan jihozlanishi lozim. Qirindini faqat to‘xtatilgan dastgohdan va himoya ko‘zoynagi taqilganda olib tashlashga ruxsat etiladi. Dastgohning yig‘uv birliklari, ular ortish (tushirish), tashish va saqlash vaqtida o‘z-o‘zidan harakatlanishi mumkin bo‘lsa hamda bu paytda xavfli vaziyatlar yuzaga kelsa, ularni muayyan holatda mahkamlash uchun qurilmalarga ega bo‘lishlari kerak.
						Varoq
O’zg	. Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

Ishlab chiqarish uskunasi, kommunikatsiyalarni joylashtirishda xavfsizlik talablari. Metallarga ishlovberish sexlarida asosiy va yordamchi uskunani joylashtirish, uskuna va binolar devorlari orasidagi masofa 0,6 m dan kam bo‘lmasligi lozim. Asosiy va yordamchi uskunalari asosiy yuk tashish yo‘nalishiga muvofiq o‘rnatilishi lozim. Ishlab chiqarish uskunasining joylashishi unga bexatar va qulay xizmat ko‘rsatish, ta’mirlash, montaj va demontaj qilishni ta’minlashi kerak. Ish o‘rinlarini rejalash uskunani boshqarish organi va pultlariga erkin o‘tish yo‘laklari va kirish joylarini, ish jarayonlarini qulay va bexatar bajarilishini ta’minlashi va GOST 12.3.002-75 «Ishlab chiqarish jarayonlari. Umumiy xavfsizlik talablari» ish o‘rinlarini tashkil etishga qo‘yilgan talablarga javob berishi lozim. Ishlarni o‘tirgan holatda bajarishda ish o‘rinlariga qo‘yiladigan ergonomik talablar GOST 12.2.032-78 «O‘tirib ish bajariladigan ish o‘rinlari. Umumiy ergonomik talablar»ga, turgan holatda bajariladigan ishlarda esa, GOST 12.2.033- 78 «Turib ish bajariladigan ish o‘rinlari. Umumiy ergonomik talablar»ga muvofiq bo‘lishi zarur. Xodimlarni uchib chiqayotgan temir parchalaridan saqlash uchun verstaklarda balandligi kamida 1 m bo‘lgan yaxlit yoki metall to‘rli (katakchalari 3 mm dan ko‘p bo‘lmagan) shitlar o‘rnatilishi lozim. Ish joylarida jihozlar, material, tanovar, yarim tayyor mahsulot, tayyor mahsulot va chiqindilar solinishi uchun stellaj, idish, stol va boshqa qurilmalar qo‘yiladigan maydonchalar ko‘zda tutilishi lozim. Sex va uchastkalarda uskunalarni joylashtirish va ish o‘rinlarini rejalash favqulodda vaziyatlar yuz berganda xodimlarni xavfsiz evakuatsiya qilish imkoni ko‘zda tutilishi zarur. Sexlardagi o‘tish joylarining kengligi quyida ko‘rsatilgan miqdorlardan kam bo‘lmasligi kerak: magistral o‘tish joylari uchun 1,5 m; uskunalar o‘rtasidagi o‘tish joylari uchun 1,2 m; ishlab chiqarish binosi devorlari va uskuna o‘rtasidagi o‘tish joylari uchun 1,0 m; uskunaga xizmat ko‘rsatish va uni ta’mirlash maqsadida unga boriladigan o‘tish joylari uchun 0,7 m. Konveyer qurilmalari, ishlab chiqarish binolari, galereyalar, tunnellar va estakadalarning joylashishi GOST 12.2.022-80 «Konveyrlar. Xavfsizlikning umumiy talablari»ga javob berishi lozim.
						Varoq
O’zg	. Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

Ekologiya qismi
						Varoq
O’zg	. Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana