Murtozayev. J. F

Markazdanqochirmao’g’itsochishapparatlari
Sochish qurilmalarda katta tezliklarda ish organlari o’g’it zarrachalariga kinetik energiya uzatadi. ISh organi vertikal o’qda aylanuvchi diskdan iborat. Markazdan qochirma apparatlarning o’g’it sochish jarayoni ikki bosqichda bajariladi.O’git zarrachalarning disk sirtida nisbiy harakati birinchi bosqichga kiradi w ning burchakli tezlik bilan aylanayotgan disk sirtiga (2.1 –rasm) M nuqtada tushgan o’g’it donasi bu sirt boylab nisbiy harakatlanib ma’lum vaqtdan M nuqtaga
keladi.Ishqalanish kuchi (fmg ) markazdan qochirma kuch m4ч�²dan (�₀ −o’g’it
donasi tushgan nuqtaning markazdan uzoqligi) kamlik qilib o’g’it donasi diskidan
orqada qola boshlaydi va,speralsimon egri,chiziqli trektoryasi
ni yasaydi.Akademik P.M Vasilenko bu egri chiziqni logarifmik spiral tenglamasi quydagicha yoziladi

						Varoq
O’zg.	Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

1.6-rasm o’g’it donasining yassi disk sirtida xarakat trektoryasi r=�0𝑒^𝑎0,(16..11) bunda r markazdan 𝑀1nuqtagacha bo’lgan radius: r qutbiy radiuslar,𝛼=ctg 𝛼=const 𝛼 – spiralga urinma chiziq. O’g’it donasining disk bilan birga aylanma xarakati ko’chma tezligi ��=rw xarakat traktoriyasi esa egri chiziq bo’ladi.Nisbiy ��=rw xarakat trektorayasi esa �1 egri chiziq bo’ladi Nisbiy �1 bo’ylab yo’naladi diskdan tushish absolyut tezligi �𝑎 kichiklashib o’g’itlarning yerga sochlish masofasi qisqa bo’ladi. O’git donalarning disk erga sochilish masofasi qisqa boladi.O’g’it donasining diskdan tushish paytida qutbiy burchak 𝜃 chekka qiymatga erishadi va u zarrachalarning burchagi 𝜃 deb ataladi.Og’it donalarning disk sirtidagi nisbiy xarakatini malum trektorya bo’ylab yoki unga burchak xosil qilib joylashgan togri va egri chiziqli bo’lishi mumkin.Katta tezlikda aylanuvchi disklarda egri chiziqli kuraklar juda sekin aylanuvchi tarelka qirg’ichli apparatlar qirgich va tushirgichlarning ish sirti logarifmik spiral boyicha yasalgan .Katta tezliklarda aylanuvchi disklarda markazdan qochma kuch katta bolib o’g’it donalarni to’g’ri chiziqli kurakchalar sirti bo’ylab ham nisbiy siljiy oladi. Sekin aylanuvchi disk yoki tushirgich sirtidagi o’g’it donasiga tasir etuvchi markazdan qochirma kuch kam bo’lib maxsus profilli yo’naltirgichlar yoki tushurgichlar ishlatishni taqozo qiladi. Paxtachlikda ishlatiladigan KMX-65 o’g’itlash apparati banka ostida joylashgan qozg’almas gorizontal disk. 1.7-rasm. Qo’zg’almas tarelkadan o’g’itlarni majburan barmoqlar profilini asoslash sxemasi. (1.7-rasm) va uning sirtida n=0.1 𝑐^−^1chastota bilan aylanuvchi barmoqli tushirgich 2 dan iborat .Barmoqlarning ish sirti logarifmik spiral boyicha yasalgan. O’g’it donasi boshlangich xolat M dan spiral boylab 𝑀1 xolatga keladi deb faraz qilaylik.O’g’itning gorizantal disk sirtiga ishqalanish kuchi 𝐹1=mgtg𝜑 bunda m-o’git
						Varoq
O’zg.	Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana

donasining massasi g-erkin tushish tezlanishi 𝜑 −o’g’itning po’lat diskka ishqalanish burchagi 𝐹1-kuchning yo’nalish ko’chma xarakat tezligi �� ning yo’nalishga mos yani aylanish markazdan o’g’itning spiralga urulish nuqtasi 𝑀1 orqali o’tkazilgan radius r ga perpendekulyar yo’nalgan 𝐹1 kuchni ikki yo’nalishda barmoqning ish sirtiga urinma. 𝐹1cos𝛼 barmoqning o’g’it donasiga normal reaksiya kuchi N paydo qiladi.demak N=𝐹1cos𝛼 urinma tashkil etuvchi kuch 𝐹1sin𝛼 2.Mavzuga oid bajarilgan ishlar bayoni va taxlili O’g’itlash usullari—Yerga o’g’itlar ekishdan oldin (asosiy o’g’itlash) ekish vaqtida ekishdan keyin (oziqlantirishda) solinadi. Asosiy o’g’itlashda organik o’g’itning yillik meyori toliq mineral o’g’it yillik meyorining yarmida ortiqroq qismi dalaga sochilib tuproqqa ishlov beradigan mashinalar (freza plug kultivator….) yordamida 10…20sm chuqurlikkacha tuproq bilan aralashtirladi. Ekish vaqtida esa o’g’it universal syelkaga yordamida urug’ bilan bir vaqtda ammo, keyinchalik nihol ildizi kuymasligi uchun urug’larga nisbatan 5…10sm surib solinadi. Ekinni ozqlantirish uni sug’orishdan oldin bajariladi. O’g’itlashga oid usulni bajarish uchin o’g’itni maydalaydigan uni yoppasiga sepadigan o’simlik qatoriga nisbatan uzluksiz yoki lokal joylarga o’g’it soladigan, mashinalardan foydalaniladi. Yer yuzasiga mineral o’g’itni yoppasiga sochish uchun syelkalar markazdan qochirma sochgichlar va shilta sepgichlar ishlatiladi. Suyuq ammiakli o’g’itlarni ensz ariqcha yasab unga quyib zudlik bilan 10….15 sm qalinlikdagi tuproq bilan ko’mish kerak aks xolda uning kop qismi havoga uchib ketadi. Agrotexnik talablar. Yerga solinayotgan mineral o’g’itning bir-biriga yopishib qolgan bo’laklari 1….5 mm zarrachalarga aylantirb maydalangan bo’lishi namligi 15% dan ortiq bo’lmasligi kerak. Mashinalar mineral o’g’itni, 50..1000kg/ga organik o’g’itni esa 5..60 t/ga sepa oladigan bolishi kerak.Mashina o’g’itni tayinlangan chuqurlikka,ko’mishni,farqi(+15%)taminlashi,kerak. Foydali elementlari parchalanmasligi uchun mineral o’g’it sepilgandan so’ng 12 soat organik o’g’it esa 2 soat ichida tuproqqa ko’milishi lozim. Har qanday o’g’itlash mashinasiga qo’yiladigan talablarning eng muhimi maydonga tayinlangan miqdordagi o’g’it solishni, taminlashdir, Bu ishni o’g’it miqdorlagichlarga bajaradi. Sepadigan mineral o’g’it turiga qarab miqdorlagichlar mexanik pnevmatik va gidravlik turlarga bolinadi. Mexanik miqdorlagichlarning shiftli g’altaksimon likopsimon disksimon va transpartyorli turlari keng tarqalgan. Ular o’z ko’lamidagi o’g’itlarni meyorlab berish uchun qo’llaniladi.
						Varoq
O’zg.	Varoq	Hujjat№.	Imzo	Sana