Муратов Д., Алимова М., Каримов Ж., Нажмиддинов Ж., Жўраев Ш. Диншунослик ўзбекистон республикаси

МУТАВОТИР – ёлғонга йўл қўйиши мумкин бўлмаган ростгўйлиги эътироф этилган кишиларнинг бошдан охи­ригача ўзлари каби кишилардан нақл қилган ривояти.
МУТАКАЛЛИМ – калом илми билан шуғулланган олимлар «мутакаллим» деб аталган.
МУТТАСИЛ – исноди узлуксиз бўлган марфуъ, мавқуф ҳадислар. Яъни ровийлар силсиласи – санад узлуксиз Расулуллоҳ (а.с.)га етиб борган бўлади.
МЎЪТАЗИЛИЯ – (арабча, «ажралиб чиқмоқ») ислом ола­мида биринчи пайдо бўлган, энг ката, адашган эътиқодий таълимотнинг номи.
НАВРЎЗ – йилнинг кун ва туни тенг бўлган 21 мартда ни­шонланадиган эзгуликнинг ёвузлик устидан ғалабасига бағишланган янги йил байрами.
НАҚЛИЙ ДАЛИЛ – ақлий далилдан фарқли равишда нақлий далил фақат Қуръон ва суннатга асосланган.
НАМОЗ – ҳар бир мусулмон кишининг кунига беш маҳал покланиб, қибла томонга юзланган ҳолда амалга ошира­диган фарз ибодати.
НАСУСА – қутига кўмувчилар, дафн маросимида иштирок этувчи ижтимоий табақа вакиллари.
НЕР ТАМИД (ибр., «абадий шамчироқ») – синагогада «Тав­рот» солинган сандиқ рўпарасида жойлашган, доимо ёниб турувчи шамчироқ. Сингогаларда Нер тамид Менорани эслатиб турувчи рамз сифатида қуйилади.
НИРВАНА – инсон ички дунёсининг мукаммаллиги, орзу–истаклари, яшаш ҳисси, қаноат, тарки дунёчилик каби руҳий ҳолатни ўз ичига олган олий интилиш.
НОУС – инсон вафотидан сўнг ундан қолган суяклар сақланадиган махсус қутича бўлиб, у дахмага қўйилган.
ОҚ ВА ҚОРА РУҲОНИЙЛАР – православ руҳонийлари қатлами. «Оқ» руҳонийлар оила қуриш ҳуқуқига эга, «қора» руҳонийларга эса оила қуриши мумкин эмас.
ОРИЙЛАР – оқ танли қавм ҳисобланиб, Ҳазар, яъни, ҳозирги Каспий денгизининг шимолий, Европанинг ши­моли ёки Туркманистон минтақасида милоддан аввалги XVII – XVI асрдан XII асргача турли қабила ва гуруҳлар шаклида яшаганлар.
ОСОР – хабар, суннат ва ҳадиснинг синоними сифатида иш­латиладиган атама. Осор одатда саҳобийлар ёки тобеъий­ларга мансуб сўзларга нисбатан қўлланилади.
ОТА ХУДО – Христианликда Худонинг уч кўринишидан бири ва асосийси. Ота Худо дунёни яратган бўлиб, учлик­нинг қолган кўринишлари (Ўғил Худо ва Муқаддас Руҳ) ундан келиб чиққан.