Муратбай нызанов ашык

— П ак ы р-пукараны н кызы болса екен, бермесен —
берм е д е п , алып кашып кетип хаккынан шыгар един,
©йтсен бул каматады!
119

---

— Ягау, п а к ы р -п у к а р а н ы н к ы зы н а да ей тпейм ен , ол 
жабайыш ылык 
f o
.
— Онда не кыл дейсен маган?
— М ени бир дийдарластыр, калган жагын езим билемен
— Сол колы м нан келм ей жур 
f o
, 
болм аса тас-талкан 
кыламан-ау. К,ызын макан керсетпейди. Д эрриу алдымнан 
шыгып, сырттан кайтарады шешем.
И смайыл сууык демин алды.
— С у л ы у х а н , — д ед и Т и л е у х а н к и ш е с и дауы слап. 
— Бермаган 
шырып
 
кет, мына эж агана шай демлеп бер.
— Як, женге шай ишпеймен.
— Билемен, ишпейтугынынды. Берман uibiFa берсин.
Сулыухан жол бойы орамалларын дузеп, келип Исмайыл
менен сэлемлести.
— «Патша кыз» уйиндеме? — деди Тилеухан кызына.
— Билмедим. Бир-еки куннен бери сейлеспедим.
— Барып керип кед. Уйинде болса эсте езине айт. Есабын 
тауып. — Тилеухан Исмайылга карады. — Саат нешеге?
— Саат сегизлерден ете шыкса болады, геугим туседи.
— Айт, сейдеп, геугим арасы бир 
шырып
кетсин.
Сулыухан жарар-жакпас болып Ханзаданикине кетти.
— Макау кыз, Отеген менен ушырасты ма екен? — деди 
Тилеухан И см айы лга карап. — К,ыз б алан ы н акылы еки 
кезинде, бир керсе ол жетпегир-эм кезлери денгеленген суп- 
сулыу жигит. О ны н бержарында уйиндегилер мийине куйып 
турса...
— Геп ш ырайда емес гой, ж енге, гэп ж аксы кериуде. 
Мэселен, Ханзададан да сулыу нашарлар бар, лекин, мен хеш 
кайсысын Ханзадага алмастыра алмайман.
— Ол — сен, анау — Ханзада. Х эр к и м н и н журеги ез 
хэмирине ийе.
Т апочкасы сы лпы лдап, Сулы уханны н д элизге кирип 
киятырганы билинди.
— Ул ма, кыз ба?! — деди Тилеухан онын ишке кириуине 
де асыгып.
— Кыз, — деди Сулыухан кирип киятырып.
— Хе, неге?!
— Шешем хабарластырмады, тунде кеш жатып еди, дем 
алып атыр, — деди.
120

---

— ©тири к!
-Хзу, апа, мен...
— Сенин гэпин емес, шешемнин дэлили етирик,
Тилеухан би р заман ойланып калды.
— Я Kin ы, тамына барабер, — деди кызына — Мынанкара, 
бунын хаккынан баска жол менен шьныу керек. Менинше 
ол кыз сенин менен ушырасыудан кашып журген жок, оны 
сыртка шыгармай койыпты. К,ыздын кайсы тамда дем 
апатугынын билесен бе?
— Як.
— Д эруазадан кирип OHFa айланасан. Он жактагы 
биринши айна «патша кыз»дын белмеси. Геугим тускен сон 
эсте барып айнасын шерт, ези-эм ишкысга болып 3opFa 
журген шмиар. Сен сыртга, ол иште, сыбырласып сойлесип 
ал ын-
— Ийти...
— Ийтин ел жаткан сон босатады. Екинши марте ийтин 
дэлиллеме, коркак жигит екен деген насакка каларсан.
Асыкканда уакыт етеме. Исмайыл куяштын шалгайынан 
тарткандай етип, зориа кунди батырды. Геугим тусти. Эсте- 
эсте этирап карангыласа баслады. Корганшанын сыртынан 
Ханзаданын айнасына нэзер салып еди, свет бар екен. 
Журеги ханасына сыймай дурсилдеп кетти. Кдйтадан нэзер 
салды. Айна сэл бийиклеу екен. Ол жерден бир-бирине 
ынтьнысып турып сейлесиу мушкил. Жаксысы, «шыгып кет» 
деп ымлаган жаксы.
Ол корганшаны жагалап, есикке келди. Эне халас! Есик 
илик екен. Тартса ашылмады. «Аш» деп есикти урыу мумкин 
емес. 0 зи н «уры»сан! Ол жэне айланып айнанын тусына 
барды. Ыскырмакшы болды, бирак, буны езине еп кормеди. 
Бул бийбастак жигитлердин кылыгы еди.
Жерден енкейип кишигирим, шигиттей тас изледи. 
Таппады. Егер оны айнасына дэл тийгизе алганда айна сырт 
етип сес береди. Ханзада пердени турип айнадан карар еди. 
Сонда И смайыл корганшанын устинен бой корсетип 
«шыгып кет» деп ымлайды. Бул да онып турган эдетемес. 
Тэртипсизлик. Баска илажы болмаса не?!
Кдпылып ешейинде туфлийинин ушына тийип, алдында 
жумалап кететугын кыйыршык таслар бугин кэхэт болды. Ол
121

---

жене есикке барды. Капыны тартып керди, сылт етпеди. Сод 
ишке ийтерди. Кара, албыратан уйрек алды менен-эм, арты 
м енен-ам сунгийди деген. Тартып керип илик деп журген 
есиги аш ы к ек е н . Э сте и й тер и п к е р и п еди , ашылды. 
Исмайылдын журеги кайтадан хдлласлап кетти. Ол уйден 
анасынын яки синдилеринин шыгып калыуынан корыкты.
Тилеуханнын силтеуи бойынша корганшаны онга карай 
жагалады. Бир адым, еки адым, уш адым... Онын аягыныд 
ты рсы лды сы туп-тууры ж урек дурсили м енен косылып 
ш ы гы п тургандай еди. Бир уакта «арп» ете калган сес 
еситилди артынан хэм изинше балтырына темир жабаныд 
тиси кддалгандай болды. Коркыудан секирип тускенде барып 
изинен ийт келип балактан алганын билди. Исмайыл сес 
шыгарыуга корыкты. Ж ит деп айта алмады. Изге айланыуга 
да м у м к и н ш и л и к ж о к еди . А лга ж уриуге с и р а , адым 
аттырмайды. Ол жан айбаты менен KopFaHmaFa асылып, 
жокары карай секирди. Бойы ны н узынлыгы пайда берди. 
Энмени корганнан жокары шыкты. Лекин, ийттин аузы еле 
ш а л б а р д ы н б а л а г ы н д а ед и . Ол р у ж ы р л ан ы п келип 
ыры лдайды , уриуге аузы бос емес. У рмегени де жаксы. 
Б о л м аса ш аукы м м ен ен и ш теги л ер ж ууы ры п