Муратбай нызанов ашык

— К ой, ойдеме! Кайтып алдым де!
Нурсулыу «кайтып алдым» демеди. Онын бугинги езин 
тутыулары сирэ езине уксамас еди. Анасына еркелик етиуи 
бурын буншелли дэрежеде болмаган. Ол басык минезли, 
тынык нашар еди.
— К ели н , шай к о й ,— деди анасы д и в а н н а н э с т е
сыпырылып тусип. — Мына кыздын дауыл тургы зы п 
келгенине анырайып калыппыз 
f o
.
— Як, ишпеймен. 0зимнин тамымда жатып бир заман 
дем алайын деп келдим. Кемпир кызынын ер минезлигин 
билгенликтен, артыкмаш зорламады.
— Тесек салып берсин, онда.
— 0зим салып аламан.
Нурсулыудын уйге келип дем алып кетиуи тек бугин 
емес еди. Турмысынан кеули жай. 0з суйгенине косылды. 
Сонда да тез-тез уйине келип уйкысын кдндырар, анасына 
болса «билмеймен, оякта шоршый беремен» дегеннен баска 
хеш нэрсе айтпас еди. Анасы OFaH бир-еки марте «жататутын 
белменди аласлап жибер» деп айтгы, бирак, оран Нурсулыу 
итибар бермеди, хэр сапары мыйыктан кулип коя берди. 
Кемпирдин ози барып от аласлаута уялды. Хэмме катары ол 
да куйеу баласын жудэ хурмет ететурын еди.
Кемпир азымаздан кейин кызынын кзпысын кыя ашты. 
Нурсулыудын кези енди уйкьна кетип атырганлыктан, колы 
менен эсте есик бетти нускады. Бул онын «жауып тура 
турын» дегени еди. Ол есикти сылт етгирмей жауды. Сон 
шарбакка 
ш ы р ы п
кетти. Шарбакта онын ези дэни-сууына 
карайтудын терт мэкийен, бир коразы бар еди. Балалары оган 
терт гулин келтирип, темир тордан кора coFbm берип 
койыпты. Аузында есиги бар, сол есиктен кемпири енкейип 
ки ри п , тауыклары на суу куяды, дэн салады, мэйегин 
жыйнайды.
6

---

Бул жумыслар OFaH ермек ушын керек. Балалары хэр 
сапары:
— Ana, уйде отыр, тауыкларга езимиз караймыз, легенде:
— Мени терт дийуал кысып елтирсин бе? Себеп пенен 
каным бойыма тарайды, — деп кайтарып таслаган.
Сонын м енен олар айтканды да койды. Бугин тауык 
KopaFa 
келип еди, караса еки мейек тууыпты. Алайын деп 
енкейип еди, бели ийилдирмей калды.
— Бу неси uibipaFbiM, ж анагы есер кызым белимди 
мертилдирип таслаган жок па? Я кези тийди ме екен?!
Сон дауыслап келинин шакырды.
К елин м э й е к л ер д и алы п, енесинин колына берди. 
Кемпир тап бугин м эйек керип атыргандай, бирим-бирим 
сыйпалап бираз турды да, сон Нигардын колына услаггы.
— Тауык деген байгус аярынан журмегеннен кейин... 
Мэйегине кара, кабины жуп-жука. Бул торда турьш я суйек 
шокымаса, я кыяк жемесе... Кешеги балыкгьщ шебирелерин 
таслап ж и б ерген ж о к с а н ба? Соны берман алып кел, 
шеккиш пенен.
Келин «макул» деп ишке кетти.
Екеуи усыннан кейин тауык пенен бираз эуере болды. 
Балы кты н и р и су й ек л ер и н ш ек ки ш ти н астына алып, 
к ы й ы р ш ы к тай к ы л ы п м а й д а л а п , торды н тебесинен 
тауы кларга т а сл а д ы , олар тап жууериге таласкандай, 
рококласып, таласып-таласып шокыды.
— Эне, к ер д и н бе, биз не керегин тауып жеймиз, бу 
бийшаралар айта алмаса. Ертедги куни обал-сауабына мен 
жууап беремен 
f o
.
Кырмызы кемпир тилсиз жэниуарларга ислеген азгана да 
болса сауап исине мэс еди.
— Келин, бары п ана кызды оят!— деди кейин. — Кун 
енкейип киятыр. Намазлыгер — намазшамда жатпас болар.
Нигар кеткеннен кейин ол тауыкларга куман менен суу 
куйды. Бул рет есиктен кириуге журексинбеди. Тобсдеги 
тордын устинен куйды. Куманньвд шундигинен куйылран 
суу лэккиге «шур-р» етип акты.
— К удайды н ези к еш и рси н , сууды бийиктен куйсан 
мэкириу болады дейтугын еди.
Усы уакы тлары и ш тен биреудин шынгырран ашшы 
дауысы шыкты. К ем пир шоршып тусти.

---

— Келин бе!
Изинше Нигардын «ене-е-е!» деген дауысы карлырьщ- 
карлыгып келди. Кемпирдин динксси курып калды. Етегине 
оралып, жыFbuiып - сур ини п уйге карап жууырды.
— Курган мандайым, не болып калды?!
Кдй кез бенен керсин, кызы жатырран белм енин есиги 
айкара ашык, есик аузында каккан казыкгай какайып келини 
жылап тур еди.
— Аманлык па?!
— Бийкеш!... — Нигардын оннан арьгаа тили гурмелмеди.
Негедур К,ырмызы кемпир езин бирден жогалтпады.
Кеули жаманлыккз бармады. Ерсили-карсылы журип барды 
да, кызынын капталында диз шекги.
— Нурсулыу! Хей, Нурсулыу!
— Нурсулыу деймен!
Нурсулыу мыйыктан кулип, тап баранаБыдай жузлери 
жайнап, суп-сулыу болып жатар еди. Онын элле каш ан 
сууып калган жузлерине колы тийгенде кемпирдин журеги 
алкымына 
т ы р ы л д ы
.
— Н урсу-лы -ы у Кулы-ны-ым! — К ы зы н ы н устине 
бойын таслады да, ггуткил бедени менен солкылдап жылады. 
Сести шыкдас еди кемпирдин.
• 
« 1
Жанаракта FaHa уйинен кеткен хаялы хаккында жетип 
келген сууык хабар, Исмайылды бирден есенкиретип таслады. 
0 з куларына ези исенбеди. Колындагы шегип отырран 
сигаретин есте кулданга койды да, бир колы менен изин 
кармалап, артында турран креслора шекги. «Не болды ези? 
Оны ма, туси ме? Неге тердир буран кастын тиге