Муратбай нызанов ашык

шырып
 
кетсе шофёрымнан уятты. 
Еле сенин алдына талай келемен. Хэзирше, хош!»
Исмайыл мисли Ханзададан жууап куткендей азымаз 
иркилип орнынан турды. Келген изине карай бир-ски адым 
атты. Эзине карай кулешырай берип турран Нурсулыудын 
сууретине кези тусер екен, алдында иркилмей ете алмады.
— Кешир менн, эдиулим! — Онын сууретин бул рет 
орамалсыз, колы менен артты. — Кундслигинди акырына 
дейин окып бола алмадым. Бирак, маган болган мухабба- 
тынды емирим бойы кэстерлеп етемен! Кундслигинди окып 
болып, саган арнап келемен. Ал, хэзирше мени кутетур!
Ол аз да б олса е зи н женил тарткандай сезип, 
машинасына карай журди.
— Дачага айда!
Шофёр машинага ход берер екен, ортадагы айнадан 
баслыкка сын нэзери менен кез таслады. Исмайыл негедур 
бугин харрын еди.
Бурынлары кеште канша шаршамасын, азанда еэнн 
кустай женил сезер, оны н тетиклиги кыйчылынан-ак
117

---

сезилип турар еди. Бугин ондай емес, кабаклары исинки, 
кеуил к е й п и негед ур ж а й ы н д а ем ес. Э л ле бир кымбат 
мулкин жогалтып, оны табыудан гудер узген, умитсизленген 
адамга уксап кетти.
М аш и н а «Аш шы к е л » д и н сы рты н дары ай л ан б а жол 
менен «Кууаныш жарма»нын кеп ирин е карай жол алды. Ол 
жерде канадцы шеп жагалап салынган онлаяан дача бар. Дача 
кыста караусыз турады да, бэхэр шыгычдан ийелери каладан 
бары п ки ш и гирим м айда д ак ы л л ар, гуллер егеди. Мийуе 
нэллер отыррызады. Айырым дачалардагы мийуе дараклар 
каш ш ан баг болып кеткен. И см айы лды н дачасы ен терде 
ж а й л а с к а н . Е ки туп е р и к п е н ен хэр к ы й л ы сулыу хэм 
ийисли гуллер бар шарбарында.
Д ач ан ы
OFaH 
к ай н атасы
cayFa 
кы лран еди. Исмайыл 
саураны аларын, алмасын билмей екиленип кеп журди. Сон 
макул деди. К дйта-кайта мойы нтаулы к ете бериуге уялды. 
Э деп кал ан ы н ен белгили квш ел ер и н ен ж ай эпермекши 
болранда алмаран. Бул рет ж эне «як»десе, аса озимшиллик 
болатурын еди Исмайылдики. С оны н ушын хак кеули менен 
cayFa 
е ти п а т ы р ган б и р и н с а н н ы н к еу л и н кабарткысы 
келмеди. О ны н устине атасы на дачаны н кереги де жок еди. 
Ол а з а н л ы кеш х у к и м ет ж у м ы с ы н а н б о са м а й д ы . Бир 
районнан екинш и р а й о н а кетеди, бир жыйналысты еткерип 
б олса, ек и н ш и ж ы й н ал ы с кутип турады. К абинетке тек 
каразларра кол койы у уш ын рана кирип шырар еди. Баска 
мэселеге алан болатурын уакты ж ок онын.
— И см ай ы л, бугин кеш те М эд и яр аган д и ки н е барып 
кетеди екенсен, — деди Генжемурат оны кабинетке шакырып. 
— Хэзир телеф оннан айтты. Кеште торызларра уйге келиуге 
хэрекет етемен, тары кеш икти деп кетип калмасын деди.
— Макул aFa!
— Ж эне бир мэселе, сени баслангыш ш елкем нин ендиги 
ж ы й н а л ы с ы н д а п а р т и я р а е т к е р и у м э с е л е с и н усыныс 
етпекш имен. Уставты окынкырап жур.
— Сол... шэртпе екен?
— Не?! — Генжемурат ашыу менен колындары ручкасын 
столды н устине атып ж иберди. — М ен саран неш е мэрте 
айттым, окы уы н керек, тэрб иялан ы уы н керек, келешекте 
мына институтты сен баскары уы н керек деп. Я бойынды 
бэнелеп аты рсан ба?
118

---

^Я гау...
— Я ray болса кеп гэпти кой. Партияга етпейди екенсен 
__ онда сен хеш кандай есапта турмайсан! Керекли кадрлар 
дизимине 
илинбейсен! Натык болма ондай!
К,эпелимде ол усылайынша гэп еситип калды. Бунын 
«сол шэрт пе екен» деген гумилжи гэпи Генжемураттьщ 
кулынына пышак сугып алгандай тэсир еткен еди. Соньщ 
ушын ашшы-ашшы гэплерди тегип таслады. Акыры, онын 
бар умити хэм суйениши усы Исмайыл еди. Исмайыл 
элбетте, бойын бэнелемеди. Жууапкерли жумыс онын 
илимий жумы слары менен шугылланыуына иркиниш 
боларын ойлады. Сонын есабын таппай каламан деп айтты 
ол. Енди илаж жок. Суткасына жигирма терт саат ислесе де, 
жасы улкеннин исенимин аклау керек.
Исмайыл кэйинатасынын уйине айткан мезгилден сэл 
кешлетип келди. Уйине ескертип койтан болса керек, 
Кутлыаяк байлауда кусайды, урмеди.
— Зангар, бос болданда жэне бир балакты алып калар 
еди-ау! — деп кулип койды ишинен. Сол сапары Кутлыаякка 
шалбардын бир баладын бериуи сабырсызлыктан болды. 
Сабырсызлыктьщ баслы айыпкери болса Ханзада еди. Ол 
дэслепки уакытлары ©тегенге турмыска uibiFbiyFa канша 
карсы болса да, августтын орталарында бирден езгерди. 
Ушырасыуларта шыкпай койды. Телефоша жакынламады. 
Найлаж калган Исмайыл, Тилеухан женгесине барды.
— «Тауды-тасты жел бузады, адамзатты сез бузады» деген, 
кэйним, маган кудайдай исенетугын шешем, енди керген 
жерде бексесин каратып кететугын болды. Кдйнаганын-эм 
шекелегени сол ©теген деген жетпегир кусайды. Онын 
хэмелине карап жургенди дэ! Негизинде ©теген бунын 
хэмелине карап, кызын колайлап жур. Ертен жумыстан 
туссин, кызын уйине кайтарып жибермесе меннен кер! — 
Женгесинен еситкен дэслепки гэпи усы болды. Бул гэп 
оньщ ишки дебдиуине мэлхэм бола алмас еди.
— Маиан бул халатлардын кызьпы жок. Илажы болганша 
ол жагдайра апармауымыз керек, — деди Исмайыл.