Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

9.2-rasm. Egri quvur.	9.3-rasm. Egri o‘tkazgich.
9.4-rasm. Metall plankali qiyshaytirgich.

9.5-rasm. Egiluvchan qiyshaytirgich
Egiluvchan qiyshaytirgich – rezina ressorli metall plankadan tashkil topgan. Metall planka turboburning nippeliga payvandlangan (11.9- rasm). Bu qiyshaytirgichlar ekssentrik nippelli qiyshaytirgichlardan foydalanish mumkin bo‘lmagan xollarda qo‘llaniladi.

Elektrobur bilan quduq burg‘ilashda qo‘llaniladigan qiyshaytirgich moslamalar. Elektrobur bilan qiya quduqlarni burg‘ilashda yuqorida qayd etilgan qiyshaytirgichlardan tashqari elektroburli qiyshaytirish mexanizmlari ham qo‘llaniladi.

Qiyshaytirish mexanizmlarida dvigatel vallari va shpindellar ma’lum burchakda bir-birlari bilan tishli mufta yordamida mahkamlanadi. Quduqning qiyalik burchagini to‘plash sur’ati OT-qiyshaytirgichi kabi aniqlanadi.

Rotorli quduq burg‘ilashda qo‘llaniladigan qiyshaytirgich moslamalar. Rotorli usulida bilan burg‘ilashda quduq tanasining vertikalga nisbatan qiyshayishi ponasimon (11.8-rasm) yoki sharnirli (8.9-rasm) qiyshaytirgichlar yordamida amalga oshiriladi.

Ponasimon qiyshaytirgichlar quduq tanasini vertikalga nisbatan qiyshaytirish uchun mo‘ljallangan. Ponasimon qiyshaytirgich burg’uga shtif yordamida ulanadi.

Burg’u ustiga bitta yoki ikkita kichik diametrli burg‘ilash quvuri o‘rnatiladi. Bu esa burg‘ilash quvurlari birikmasi pastki qismining elastikligini ta’minlaydi.

Burg‘ilash quvurlar birikmasi quduqqa tushirilib, qiyshaytirgich bergan azimut bo‘yicha o‘rnatilgandan keyin o‘tkir qiyshaytirgich tog‘ jinsiga (9.11,a-rasm) botiriladi, burg’u esa quduq tubigacha uzatiladi. Keyin uncha katta bo‘lmagan aylanish chastotasi, yuklanish va yuvish eritmasi sarflab, quduq 3-4 metrgacha burg‘ilanadi (11.11, b-rasm). Keyin qiyshaytirgich burg‘ilash birikmasi bilan birga yer yuziga ko‘tariladi (11.11,v rasm), uning zenit burchagi va azimuti o‘lchanadi hamda quduq kengaytiriladi (11.11,g-rasm). Keyin burg‘ilash birikmasi qiyshaytirgich bilan birga quduqqa qayta tushiriladi. Quduq tanasi vertikalga nisbatan talab etilgan qiyshayishga yetkunicha qiyshaytirgichni quduqqa bir necha marta tushirib-ko‘tariladi. Sharnirli qiyshaytirgich - burg‘ilash quvurlari birikmasiga ulanadigan kengaytirgich hisoblanadi.