Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

6.1. Quduq konstruksiyasini tanlash

Quduqning chuqurligiga qarab diametrining o‘zgarishini, mustahkamlovchi quvurlar birikmasini tushirish chuqurligini, diametrini, tamponlash joyini va usullarini ko‘rsatuvchi belgilarga quduqlarning konstruksiyasi deb aytiladi. (2.1-rasm) Quduq konstruksiyasi yo‘naltiruvchi, konduktor, oraliq va ishlatishga mo‘ljallangan quvurlar birikmasidan tashkil topgan. Shuning uchun quduqni burg’ilashdan oldin uning konstruksiyasini tuzish va kerak bo‘lgan asbob-uskunalarni tanlash talab etiladi.

Quduq konstruksiyasi uning joylashgan joyini geologik kesimidagi tog‘ jinslarining mineralogik tarkibiga, fizik-Mexanik xossalariga, qatlamlarning bosimiga, burg’ilashning miqdor va vazifalariga, burg’ilash qurilmalarining parametrlariga, quduqlarni chuqurligiga va oxirgi diametriga qarab tanlanadi va quyidagi ishlarni ta’minlaydi, jumladan:

1) burg’ilash quduqlarini loyihada ko‘rsatilgan chuqurlikka yetkazish;

2) mahsuldor qatlamlarni ochish va qatlam mahsulotlarini qazib chiqarish;

3) burg’ilash jarayonida sodir bo‘ladigan har xil asoratlarni oldini olish va bartaraf etish;

4) burg’ilash sur’atini tezlashtirish va tannarxini arzonlashtirish;

5) neft, gaz favvorasi va grifon paydo bo‘lishini oldini olish;

6) quduq devorlarini tashkil etgan tog‘ jinslarining bosim ta’sirida yorilib ketmasligini ta’minlash;

7) tugatilgan obyekt sifatida quduq qurilishiga kam mablag‘ sarflash.

Yer yuzidan 30-600 m burg‘ilangan quduqqa birinchi mustahkamlovchi quvurlar birikmasi tushiriladi. Mustahkamlovchi quvurlar quduq devorlarini mahkamlashga mo‘ljallangan.Quduqdagi mustahkamlovchi quvurlar ichiga diametri quvurlar birikmasi diametridan kichik bo‘lgan burg’u tushiriladi. Keyin quduq devorlari mustahkamlanmasdan ma’lum chuqurlikkacha parmalanadi.