Muqaddima

 
BO'YDORLIK (GIGANTIZM), AKROMEGALIYA 
     Bola  organizmida  o'sish  gormoni  ko'p  ishlab  chiqarilsa,  bo'ydorlik  (gigantizm) 
kuzatiladi.  Bunda  erkaklarning  bo'yi  200  sm,  ayollarniki  190  sm  dan  oshadi.  Hozir 
olarnda  yashovchi  ayollarning  eng  bo'yi  balandi  indoneziyalik  Muliya  bo'lsa  kerak. 
Uning  bo'yi  233  sm.  Eng  novcha  erkak  esa  Pokistinlik  Muhammad  A'larn  Channadir. 
Uning bo'yi 247 sm. Gigantlar bbundan ham baland bo'lishi mumkin. 1968-yilda AQSh 
ning Buffalo shahrida vafot etgan Jon Kerrolning bo'yi 263,5 sm bo'lgan. 
     Gipofizar  gigantizmda  odamning  boshi,  tanasi  va  oyoq-qo'llari  nisbati  buzilmagan 
holda  kattalashadi.  Skelet  muskullari,  ichki  a'zolar  ham  ko'pincha  yaxshi  rivojlangan 
bo'ladi.  Organizmning  o'sish  davri  30  yoshgacha  boradi.  Kattalarda  gipofiz  ko'p 
miqdorda  o'sish  gormoni  ishlab  chiqarsa,  akromegaliya  hodisasi  ro'y  beradi.  Bunda 

---

 
 
97 
 
suyaklar va yumshoq to'qimalar qalinlashadi, odamning burni, lablari, jag'i, oyoq-qo'llari 
kattalashadi.  Ikki-uch  oy  oldin  olingan  poyafzal,  qo'lqop  kichkina  kelib  qoladi. 
Kasalning ko'krak qafasi, ichki a'zolari ham kattalashadi. 
     Gipofizar  novchalarda  va  akromegaliya  bilan  og'rigan  odamlarda  boshqa  ichki 
sekretsiya bezlari faoliyati ham shikastlanadi: jinsiy bezlar ishi sustlashadi, insulin kam 
miqdorda ishlanganidan, qandli diabet alomatlari paydo bo'ladi.