Muqaddima

TOMIRLAR TIZIMIDAGI QON HAJMI 
 
     Qon tomirlardagi qonning umumiy hajmi yurakning diastola vaqtida to'lishiga jiddiy 
ta'sir ko'rsatadi va sistolik hajmni belgilaydi. 
     Katta  yoshli  odamda  qon  umumiy  hajmining  84%  katta  qon  qylanish  doirasi  qon 
tomirlariga, qolgan 16% esa kichik qon aylanish doirasiga to'g'ri keladi. 
     Katta  qon  aylanish  doirasi  arteriyalarida  umumiy  qon  hajmining  18%  saqlansa, 
shundan  3%  arteriolalarga  to'g'ri  keladi.  Bundan  ko'rinib  turibdiki,  rezistiv  qon 
tomirlarning  torayib-kengayishi  qon  tomirlar  tizimining  boshqa  qismlaridagi  qon 
miqdoriga sezilarli ta'sir qilmaydi. 
     Kapillyarlarning  ko'ndalang  kesimi  juda  katta  bo'lishiga  qaramay,  ularda  qonning 
nisbatan kam qismi (taxminan 6%) saqlanadi. 
     Qonning  ko'p  qismi  (64%)  venalarda  bbo'ladi.  Shunday  qilib,  rezistiv  tomirlar  qon 
oqishiga katta qarshilik ko'rsatadi. Kichik hajmga ega, hajmli tomirlar esa kam qarshilik 
ko'rsatib, qonning ko'p qismini o'zida saqlaydi. 
     Diametri 0,5-2,0 mm bo'lgan kichik arteriyalar va venalar oraliq joyni egallaydi: ular 
kengayganda ham sig'im, ham qarshilik sezilarli o'zgaradi.