Muqaddima

MIKROTSIRKULYATOR HAVZADA DIFFUZIYA YO`LI BILAN 
MODDA ALMASHINUVI 
 
    Qon va to‘qimalardagi suyuqlik o‘rtasida suv va modda almashinuvida ikki taraflarna 
diffuziyalanishning  roli  juda  katta.  Bu  diffuziyalanishning  tezligi  shunchalik  yuqoriki, 
qon  kapillyardan  o‘tguncha  plazmadagi  suyuqlik  to‘gimalararo  suyuqlik  bilan  40 
marotaba  almashinib  ulguradi.  Bir  minutda  hamma  kapillyarlar  orqali  60  l,  bir  kecha-
kunduzda 85000 l suyuqlik diffuziyalanib o‘tadi. 
     Na
+
,  CI
-
,  glyukoza  kabi  suvda  eriydigan  moddalar  suv  bilan  toigan  g‘ovaklar  orqali 
diffuziyalanadi.  Kapillyarlarning  har  xil  moddalarni  o‘tkazuvchanligi  bu  moddalar 
molekulalarining  kattaligi  va  g‘ovaklarning  kattaligi  nisbatiga  bog;liq.  Agar  suvning 
kapullyar  orqali  o‘tkazuvchanligini  1  deb  qabul  qilsak,  uning  glyukoza  uchun 
o‘tkazuvchanligi  0,6,  albumin  molekulalari  uchun  esa  0,0001  dan  kam  bo`ladi. 
Albuminning kapillyar devori orqali o‘tishi juda qiyin  bo`lganidan, uning qon plazmasi 
va  to‘qimalararo  suyuqlikdagi  konsentratsiyasida  farq  katta.  Buning  ahamiyati  juda 
muhim. 
     Molekulalari yirik bo`lib, kapillyar teshiklaridan o‘ta olmaydigan moddalar kapillyar 
devori orqali pinotsitoz yo`li bilan o‘tadi. 
     Yog‘da  eruvchi  alkogolga  o‘xshash  moddalar  kapillyarlar  devori  orqli  erkin 
diffuziyalanadi. Kislorod va karbonat angidridning diffuziyalanishiga kapillyarlar devori 
to‘sqinlik qilmaydi.