Мундарижа

431-masala.  Birinchi   guruh 32 kg ikkinchi  guruh 11 kg  kam,  uchinchi   

guruh ikkinchi   guruhlar  23 kg  ortiq makalatura   to‘plagan. Uchinchi   guruh 

qancha  makalatura   to‘plagan. 

Yechilishi:  1) 32-11=21                   2) 21+23=44gr  javob: 44 kg. 

293-masala. Sabzili  xaltaning   massasi 1 kg  kartoshkali  xaltani   massasi 

undan 1 kg  ortiq bo‘lsa 9 ta  kartoshkali  xaltani  massasini  toping? 

Yechilishi:     1) 2+1=3                         2)  9.3=27                       javob:  27 kg. 

O‘tmishda  xalqimiz   ko‘pgina  og‘irlik   o‘lchovi birliklaridan   foydalangan. 

Masalan:  Misqol, pud, do‘l, payza, botmon,  daxlar, chorak, nimcha  va  

boshqa  og‘irlik   birliklaridir. 

Og‘irlik   o‘lchov  birliklarini   ikki   guruhga   bo‘lish  mumkin. 

1)  Aniq  miqdorni ifodalovchi   birliklar 

2)  Noaniq  miqdorni  ifodalovchi   birliklar. 

Aniq  miqdorni  ifodalovchi  birliklar  pud, keli, dol va  boshqalar. 

Pud-  so‘zi    qadimdan    og‘irlik    o‘lchovi  sifatida    qo‘llanilgan, hozirda “don” 

maxsulotlarini   o‘lchashda  ishlatiladi. 

1 pud -16 kg

 

 Do‘l  esa  taxminan  90-100 kgni   bildiradi. 

Keli-esa   taxminan  3-4 kgni   bildiradi. 

---

 

21 

Bundan    tashqari    og‘irligi    aniq    bo‘lmagan    miqdorni    ifodalovchi    o‘lchov 

birliklari   ham  bor. 

Paysa,    botmon,   chorak. Paysa, miqdor-so‘zlari ham  miqdorli  o‘lchovlarda  

ishlatiladi. 

Misqol - 500 gr 

Chorak – 4 kg 

Nilaa  - 500 gr 

Garbek -125 kg 

Nimchorak  - 2kg 

Masalan    1  qadoq    olma,  sakkiz  qadoq  tosh,  uch  chorak  g‘isht,  bir  chorak 

qand, 50 botmon bug‘doy kabi  so‘zlar. 

277-masala. 24 kg  anor va 18 kg  behi 6 kg dan qilib  qutilarga   solindi.  

U nechta  qutiga solingan 

Yechilishi:          1) 24 +18 = 4         2) 42 : 6 = 7        javob: 7 ta